علیرغم تحریم ها، تمایل آلمانی ها برای رابطه تجاری با ایران بیشتر شده است اما آلمان که زمانی واردکننده بزرگ ماشین آلات به شمار می رفت هم اکنون به واردکننده دانه گندم سخت تبدیل شده است.

گروه اقتصادی: آمریکا و غرب ایران را متهم می کند که به دنبال ساخت سلاح اتمی است و به علت همین اتهامات واهی چندین سال است که بدترین تحریم ها را علیه ایران وضع کرده اند. این تحریم ها به گونه ای وضع شد که بسیاری از شرکای اقتصادی و تجاری ایران مجبور به تبعیت از آنها شدند؛ یکی از این شرکای تجاری و اقتصادی، آلمان است.

به گزارش افکارنیوز، چندی پیش گزارشی از شبکه‌ی اول تلویزیون آلمان درباره‌ی حجم مبادلات تجاری این کشور با ایران با وجود تحریم‌ها پخش شد که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های آلمان داشت. این فیلم اما واقعیت دیگری را نمایش می داد. در این فیلم نشان داده می شد که شرکت های آلمانی با وجود تحریم های گسترده توانستند تبادلات تجاری خود را با ایران حفظ کنند. طبق گزارش موسسه یورو استات حجم تجارت ایران و آلمان در سال ۲۰۱۲ میلادی به ۲.۵میلیارد یورو رسیده بود.

مدیر بخش صادرات اتحادیه ماشین سازی و تاسیسات آلمان، از کاهش تجارت ایران و آلمان به علت تحریم ها ابراز تاسف می کند. از سوی دیگر اتاق تجاری ایران و آلمان نیز برای افزایش تبادلات اقتصادی پیش از این تمایل نشان داده بودند.

روزنامه بیلد نیز در مقاله ای با عنوان "آلمان اینگونه با ایران تجارت می کند" از تمایل دولت آلمان برای افزایش تجارت اقتصادی بین ایران و این کشور خبر داده و گفته بود اتاق بازرگانی ایران و آلمان از سوی وزارت اقتصاد آلمان تامین مالی می شود. روزنامه فوکوس آلمان نیز با نارضایتی از افزایش تحریم ها از افزایش رابطه اقتصادی آلمان با ایران گفته بود.

اما آمار چه می گوید؟
در سال ۸۴ وقتی احمدی نژاد، دولت را از خاتمی تحویل می گیرد، آلمان دومین کشوری بود که واردات ایران را تامین می کرد. در آن زمان، ارزش واردات ایران از آلمان معادل ۵میلیارد و ۱۶۲میلیون دلار برآورد شده بود. در سال ۸۴، اقلام وارداتی را اکثرا ماشین آلات تشکیل می داد و در حقیقت آلمان بزرگترین واردکننده ماشین آلات به ایران محسوب می شد. در مقابل نیز اوضاع صادرات ایران به آلمان در جایگاه مناسبی قرار داشت و این کشور، هشتمین مقصد کالاهای صادراتی ایران بود. پسته، فرش و شکمبه و روده حیوانات بیشترین کالاهای صادراتی ایران به آلمان بوده و هستند ولی متاسفانه در حال حاضر حجم کالاهای صادراتی به شدت کاهش یافته است.

در سال ۸۸، با آغاز به کار دومین دور ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، واردات ایران از آلمان کاهش ۱میلیارد دلاری را نسبت به سال ۸۴ تجربه کرد. در این سال آلمان از رتبه دوم به رتبه سوم واردکننده ها سقوط کرد و ارزش واردات ایران از آلمان به ۴میلیارد دلار رسید. در مقابل اما صادرات سقوط بیشتری داشت چرا که آلمان که زمانی در رتبه هشتم صادرات ایران ایستاده بود، در سال ۸۸، به رتبه شانزدهم رسید و ازرش صادرات نیزاز ۳۵۶میلیون دلار با کاهش ۷میلیون دلاری رقم ۳۴۹میلیون دلار را تجربه کرد. در این سال نیز پسته و فرش و شکمبه حیوانات به ترتیب بیشترین کالاهای صادراتی ایران به آلمان بودند.

طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، در ۴ماهه نخست سال جاری، آلمان ششمین کشوری بوده که بیشترین حجم کالاهای وارداتی ایران را تامین کرده است. در ۴ماهه نخست امسال، ۸۴۷میلیون دلار کالا از آلمان وارد کشور شده است. در حالی که تا چنیدن سال پیش، ماشین آلات اکثر حجم کالاهای وارداتی از آلمان را تشکیل می دادند که در سال جاری روغن سویا، روغن آفتابگردان و دانه گندم سخت در بین رتبه های اول تا پنجم کالاهای وارداتی به چشم می خورند. در حالیکه در سال ۸۴ یعنی زمانی که محمود احمدی نژاد دولت را تحیول می گرفت، تنها ماشین آلات و کمباین های مخصوص برداشت گندم از آلمان وارد می شد که در سال ۹۱، آلمان چهارمین کشوری بود که تامین دانه گندم سخت ایران را بر عهده داشت.



همچنین از لحاظ صادرات در ۴ماهه نخست سال جاری تنها ۱۴میلیون دلار صادرات فرش به آلمان داشته ایم. این میزان برای صادرات پسته ۸میلیون دلار بوده است. به نظر می رسد که فرش و پسته ایران دیگر جایگاه سابق خود را در صادرات به آلمان ندارند. در سال گذشته، ارزش صادرات فرش و پسته به ترتیب ۷۴ و ۴۹میلیون دلار بوده است.

تجارت ایران و آلمان از کجا شروع شد؟
آغاز روابط ایران و آلمان را باید در نیمه دوم قرن نوزدهم جستجو کرد. ناصرالدین‌شاه مایل بود تا برای کاستن از مداخلات روسیه و انگلستان از طریق برقراری روابط با آلمان به ایجاد موازنه‌ای در میان کشورهای اروپایی دست بزند. با این حال بیسمارک، صدراعظمی که مسائل بزرگ را جز با خون و آهن حل نمی‌کرد، در اجرای سیاست‌های خویش محتاج روسیه بود و به همین سبب درخواست شاه ایران برای ایجاد ارتش را چنان جدی نگرفت.


اما بر سر کار آمدن امپراتور ویلهلم دوم و برکناری بیسمارک از صدارت اعظم کشور آلمان، سیاست خارجی آلمان را نو کرد. بدبینی این امپراتور به روسیه و پیگیری رویکردی در سیاست خارجی که به «نگاه به شرق» شهره شد، سبب شد تا انگلستان و روسیه به فکر ایران باشند پیش از آن که هم‌چون دیگر کشورهای خاورمیانه تحت سیطره سیاست شرقی آلمانی‌ها قرار گیرد.


قرارداد ۱۹۰۷ میان انگلستان و روسیه را می‌توان نخستین تغییر غیرمستقیم آلمان بر ایران دانست. روابط ایران و آلمان با این حال روز تا روز پیچیده‌تر می‌شد، در جنگ جهانی دوم نیز پل پیروزی، نقض بی‌طرفی ایران بود.


با این وجود در ایام پس از انقلاب اسلامی، ایران و آلمان روابط سیاسی مستحکمی نداشتند. آلمان متهم ردیف اوّل فروش سلاح‌های شیمیایی به حکومت بعث بود، علاوه بر این که در ایران به هیچ کشور غربی به دید اعتماد نگریسته نمی‌شد. پس از پایان جنگ نیز واقعه میکونوس و دادگاه آن نقطه عطف دیگری بود که روابط ایران را نه تنها با آلمان که با چند کشور اروپایی تا سطح پایینی تنزل داد.


هم‌زمانی بر سر کار آمدن چپ‌گرایان در ایران به زعامت خاتمی و چپ‌گرایان در آلمان به زعامت گرهارد شرودر باعث شد تا روابط سیاسی ایران و آلمان بهبود قابل توجهی بیابد. امّا این دوره چندی نپایید و در سال ۲۰۰۵ رئیس‌جمهور محافظه‌کاری در ایران و صدراعظمی راست‌گرا در آلمان بر سر کار آمدند.


پیش آمدن پرونده هسته‌ای نیز بر پیچیدگی شرایط افزود،تا در سال ۲۰۱۰ آلمان از پیش‌گامان تحریم ایران باشد. مرکل طراح تحریم‌هایی افزون بر تحریم‌های شورای امنیت بود و با قدرت آمادگی کشورش را برای این تحریم‌ها اعلام می‌کرد.