رشد نماگرهای بورسی با اثرپذیری از سه محرک امیدواری به احیای زودهنگام برجام، رشد قیمتهای جهانی و البته موافقت مجلس با حذف دلار۴۲۰۰ ادامه دارد. در این میان کارشناسان از اثرات بلندمدت حذف ارز ترجیحی بر بهبود عملکرد شرکتهای درگیر با این دلار همچون زراعت، دامپروری، روغن خوراکی و داروسازان سخن میگویند؛ هرچند معتقدند در کوتاهمدت کاهش قدرت خرید مردم ممکن است اثری منفی بر فروش این صنایع بگذارد. ضمن آنکه تلاش دولت برای کنترل قیمتها میتواند اثرات مثبت این اصلاح اقتصادی را تا حدود زیادی خنثی کند.
بازوی پژوهشی سازمان برنامه و بودجه در یک گزارش تحلیلی، ۶ سناریو از اثر حذف دلار ۴۲۰۰تومانی بر قیمت کالاهای اساسی را تشریح کرد. مطابق این گزارش الگوی تخصیص ارز ترجیحی، مانند دیگر سیاستهای یارانهای و حمایتی دولت در دهههای اخیر، نتوانسته به اهداف اولیه خود دست یابد و زمینهساز بروز فساد و رانت گروههای خاص، اخلال در تحقق اهداف پولی و ارزی، اخلال در نظام تجاری و تضعیف تولید شده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: اگر دولت قصد اصلاح ارز ترجیحی را دارد حتما باید جبران رفاه مردم و تامین منابع لازم برای کالاهای اساسی را پیش بینی کند.
«چون نمیتوانند دزدان و دلالان را دستگیر کنند ۸۵ میلیون نفر را تنبیه میکنند.» اینها بخشی از جملات حمیدرضا حاجیبابایی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه است که درباره تصمیم دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ عنوان کرده است.
مقام معظم رهبری در دیدار با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی کشور تاکید کردند: من با دخالت مسئولین دولت و دستگاههای دولتی در فعالیتهای اقتصادی موافق نیستم، اما با هدایت، نظارت و کمکشان موافقم؛ این کار باید حتماً انجام بگیرد.
رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی در یک نشست خبری با تشریح تجارب موفق صندوقهای ثروت ملی دنیا، دلایل انحراف منابع در صندوق توسعه ملی را تشریح کرد. به گفته مهدی غضنفری، تفاوت اصلی صندوق توسعه ملی ایران با صندوقهای موفق دنیا، چگونگی بهرهگیری از منابع است. از نگاه او، صندوق توسعه ملی منابع خود را به شکل تسهیلات ارزی و ریالی پرداخت کرده و در پروژههای خارجی و داخلی سرمایهگذاری نکرده است، این در حالی است که صندوقهای موفق دنیا، همواره در پروژههای موفق و سودآور، سرمایهگذاری میکنند. بنابراین ضرورت دارد که برای صیانت از منابع، یک تغییر رویکرد در ماموریت صندوق صورت گیرد. به گفته او، صندوق توسعه ملی در هیچ طرحی به صورت مستقیم تسهیلاتدهی نکرده و این موارد از طریق بانکها صورت میگیرد، تا در صورت عدم بازپرداخت تسهیلات از سوی مشتری، این ریسک بر دوش بانکها باشد. اما در عمل اکثر بانکها به این وظیفه عمل نکردند، در نتیجه، صندوق با مشکل بازپرداخت تسهیلات روبهرو شده است.
عضو هیات مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده های دامی گفت: ترخیص نهاده های دامی با ارز ۴۲۰۰ تومانی تا به امروز ادامه داشته اما تیم اقتصادی دولت اطلاع رسانی درباره زمان دقیق حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و ایجاد الزامات لازم برای اجرای این طرح نداشته است.
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفت: مجلس به فوریت لایحه دولت برای حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی رای نداد و از طریق سرا قوا تخصیص اعتبار تا پایان سال برای دولت گرفته شد اما در لایحه بودجه ۱۴۰۱ این ارز حذف شده است.
هرچند دولت و مجلس بر حذف ارز ترجیحی همنظرند، اما در مسیر بررسی جزئیات بودجه اظهارات معناداری مطرح میشود. اگرچه بارها اعلام شد که کشور با کمبود منابع روبهرو است و تداوم ارز ترجیحی به زیان همه است، اما هنوز مجلس از چگونگی حمایت دولت از مردم بیخبر و سردرگم است. بنابراین نمایندگان مجلس هر یک از دیدگاهی سخن میگویند.
