«مجله اقتصادسبز کلاس بخش کشاورزی و صنایع غذایی را ارتقا داد!» این جمله یکی از واژگان سخنرانان دومین جشنواره معرفی برترین شرکتهای صنایع غذایی به انتخاب مصرف کنندگان بود که انصافا اگرچه نگارنده این مقدمه افتخارهمکاری تمام وقت را برای ماهنامه وزین اقتصاد سبز ندارم، اما نمی توان این نکته را نادیده گرفت که این نقل قول از زبان مدیری بیان شد که اهل تعریف و تمجیدهای تعارفی نیست و اتفاقا فرد صریحی است و به لحاظ روحیههای شخصی نیز از ستایش مبالغه آمیز بیزار است، ولی هرچقدر که مدیریت ماهنامه، نگارنده را از بیان ابراز لطفهای شخصی سخنرانان در متن گزارش سخنرانیهای جشنواره پرهیز داد، اما سرانجام توانستم به او بقبولانم که ذکر ستایش آنها از ماهنامه، نکتهای قابل چشم پوشی به لحاظ تواضع حرفهای نیست و برای تشویق سایر همکاران و دلگرمی آنها هم که شده لطفی کند و بر آنها خط قرمز نکشد تا بخش کشاورزی و صنایع غذایی بدانند مدیران نکتهسنج بخش، نوآوری و کیفیت را از سوی گرداننده ماهنامه میبینند و ارتقای کلاس اجتماعی بخش توسط یک رسانه تخصصی حال چه «اقتصاد سبز» باشد یا سایر رسانهها از چشم مدیران منصف پنهان نمیماند.
به هر حال دومین جشنواره با حال و هوایی متکامل تراز جشنواره نخست برگزار شد و در فحوای سخنرانیها پیشنهادات خوب اقتصادی، فنی و مدیریتی تازه و قابل تاملی در حضور بزرگان صنعت، معدن و تجارت غذا و مدیران ارشد وزارت صنعت، معدن و تجارت و جهادکشاورزی بازگو شد که اگرچه شاید برخی آنها صریح بود اما انتظار میرود به تعبیر مشاورانجمن صنایع لبنی، سیاستهای حاوی تدبیر و امید جایگزین سیاستهای ناکام تعزیروتهدید صنعت غذا بشود.
در این میان ازآنجا که مباحث مطرح شده معجونی از نکات فنی مانند ثبت برندینگ یا گوشزدهای ظریف و کارشناسی مدیریتی از سوی سایر سخنرانان بود، شرح مهم سخنان این جشنواره را با حداقل تعدیل تحریر کرده ایم تا مصرف کنندگان با معرفت ایرانی که به دلیل معذوریت جا نتوانسته اند در جشنواره حضور یابند و به واسطه رایهای خود میزبان اصلی این جشنواره هستند، در جریان تحولات جشنواره قرار بگیرند.
طرح تامین اعتبار اختصاصی در بانک مرکزی، برای خرید یکساله مواد اولیه صنایع غذایی
شاهرخ ظهیری رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران به عنوان نخستین سخنران ضمن خوشامدگویی به مدیران صنایع غذایی حاضر در جشنواره و سپاس از ماهنامه «اقتصادسبز» بابت ابتکارعملی که موجب گردهمایی تمام فعالان این صنعت در یکجا شده است، گفت: از آنجا که درها در دولت تدبیر و امید باز شده و وزارتخانهها به درد دل ما تولیدکنندگان گوش میدهند، 2 نکته را در اینجا خاطرنشان میشوم و امیدوارم رسانهها آن را به گوش متولیان امر برسانند.
وی با یادآوری موسم آغاز خرید محصولات کشاورزی توسط واحدهای صنایع غذایی و بلاتکلیفی صنعت در این رابطه، گفت: یکی از این دو مشکل وجود اشکالاتی در قانون انتزاع است که تکلیف صنایع غذایی را در مراوده با دو وزارتخانه صنعت و جهادکشاورزی شفاف تبیین نکرده است. به طور نمونه در «قانون» نظارت رب گوجه فرنگی در بشکه به عهده جهادکشاورزی است و در قوطی کردن همان رب به عهده وزارت صنعت! در حالی که محصول همان محصول است.
ظهیری با اشاره به این که پس از دعوت وزیرجهادکشاورزی به کمیسیون کشاورزی اتاق تهران و کارگروه صنایع غذایی اتاق ایران، جلسهای هم با سینکی قائم مقام بازرگانی وزیرجهادکشاورزی برگزار شد، افزود: در این جلسه قائم مقام بازرگانی وزیر اشکالات موجود در قانون انتزاع و مشکلات برای صنایع غذایی را پذیرفت، اما قرار شد تا فعالان این صنعت مشکلات را تک به تک نوشته و به قائم مقام بازرگانی وزیر تحویل دهند تا مرتفع شود.
پدر صنعت غذا در ادامه به معضل دوم پیش روی صنعت غذا یعنی کمبود نقدینگی لازم نزد شرکتهای صنایع غذایی اشاره کرد و گفت: از انجا که هم اکنون هنگامه خرید محصولات کشاورزی است و هیچ بانکی هم اعتبار لازم برای این گونه خریدها را ندارد و در موقع مراجعه و کارخانهدار نیز با حربه وجود بدهی معوقه و اقساط عقب افتاده او را دست به سر میکند، لذا برای این مساله باید فکری عاجل کرد.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران با بیان این که مواد اولیه مصرفی برای صنایع غذایی تیرآهن نیست که اگر امروز نخریم بتوان در فصل زمستان به خرید آن مبادرت ورزید، گفت: از انجا که بیشتر ضایعات 40 درصدی محصولات کشاورزی ماحصل این گونه تاخیرها در هنگامه خرید است، لذا طرحی با همکاری کمیسیون سرمایه گذاری و منابع مالی اتاق ایران تهیه شده که بر اساس آن استثنائا در بانک مرکزی اعتباری جداگانه برای خرید مواد اولیه صنایع غذایی فارغ از این که کارخانه دار قسط و بدهی قبلی داشته باشد تهیه گردد و با هر میزان وثیقه محصولات مورد نیاز خریداری و طی یکسال در اختیار صاحب صنعت قرار گیرد و پس از فروش محصول آن را عودت دهد.
ظهیری درعین حال این نکته را نیز متذکر شد که اگر این طرح اجرایی شود و صنایع با حداکثر ظرفیت به تولید مواد غذایی مبادرت ورزند، ازسویی قیمتها متاثر از کمبود کالا و هزینه تمام شده ناشی از کارنکردن خطوط تولید صنایع بیش از منطق بالا نمی رود و از سوی دیگر تعزیرات و سازمان تعزیرات هم با برداشتن دستش از سر تولید به امور نظارتی اش در امور دیگر رسیدگی خواهد کرد.
به گفته وی در این صورت به طور قطع هم تولید افزایش خواهد داشت و رضایت کشاورزان و مردم تامین خواهد شد و هم مازاد تولیدات به بازار کشورهای منطقه صادر میشود.
البته رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران به نکته ظریف دیگری هم در پایان سخنانش اشاره کرد و آن این که وقتی رهبری معظم نظام تمایل به افزایش جمعیت کشور و طبقه جوان دارند، لذا باید مسوولان با تدابیر نوین راهکاری را اتخاذ کنند که کشاورزان وصنایع غذایی بتوانند به تولید بیشتر مبادرت ورزند.
تولیدکنندگان صنایع غذایی در صف اول جبهه تولید و امنیت غذایی هستند
حسین نقرهکار شیرازی، دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، به عنوان دومین سخنران نشان داد که مخاطبانش را در جشنواره خیلی خوب میشناسد، به ویژه آنجا که گفت: فعالیتهای شما امروزه مرزها را درنوردیده و کالاهای شما به عنوان کالای با ارزش ایرانی در دنیا جایگاه معتبری پیدا کرده، این درحالی است که رقبای شما در بازار جهانی، بسیار زیاد حمایت میشوند و تلاش شما به مانند رقابتهای ورزشی پرطرفداری میماند که رقبای قوی و آماده شده با تدارکات ویژه، مقابل شما صف آرایی میکنند.
وی با بیان این که در واقع امروز شما جزو کسانی هستید که در صف اول جبهه تولید و امنیت غذایی هستید و حرفهای بسیار تعیین کنندهای در صنعت غذای کشور دارید، به موضوعی اشاره کرد که در نوع خود قابل توجه است؛ وی واقعیت این صنعت را حاصل زحمت زیاد گذشتگان دانست که حال با حضور جوانان جویای استفاده از دانش نوین درکنار پیشکسوتان با تجربه حال و هوای دیگری پیدا کرده است.
وی در تبیین این نقطه نظرش اظهار داشت: امروز وقتی به ماهنامه شما (خطاب سخنران به ویژه نامه «اقتصادسبز» درباره معرفی برترین برندهای دومین جشنواره که در روز مراسم توزیع شد) نگاه میکردم، میدیدم صنعت غذا به چه تواناییهای خارق العادهای رسیده است، اگرچه پارسال هم وقتی به نمایشگاه نان رفته بودم، حضور شرکتهای فعال در حوزه صنعت نان برایم باور کردنی نبود و باورم نمیشد که تا این حد توسعه یافته شده باشید.
وی افزود: باور کنید خدمات شما بسیار ارزشمند است و مردم به صورت روزانه ارزیاب تولیدات شما در قفسههای فروشگاهی کشورهستند.
نقره کار شیرازی با استناد به حضور محمدرضا مرتضوی، رییس هیاتمدیره کانون انجمنهای صنفی صنایع غذایی که در ردیف نخست سالن حضور داشت، به ذکر خاطرهای از دوران جنگ پرداخت و گفت: هیچ وقت فراموش نمیکنم روزهایی را که در سالهای آغازین جنگ، دشمن ما را در فشار گذاشته بود، اما شخصا به دلیل مسوولیتی که داشتم از همین آقای مرتضوی که در آن روزگار جوان غیوری بود که در حوزه نان و غله خدمت میکرد و وقتی از او درخواستی ملی و امنیتی کردم تا کیسههای آرد را به رغم برخی مخاطرات در بیرون نانواییها بگذارند و مردم نگران کمبود آرد نشوند، با کمال میل همکاری کرد تا کشور از آن دوران سخت عبور کند.
نقرهکاری شیرازی خطاب به دهها مدیر برندهای برتر حاضر در جشنواره گفت: حمایت کل نظام از صنعت غذا به دلیل این که مخاطبان شما و متقاضیان کالاهای شما کل جامعه را در بر میگیرد، امری واجب است. وی اضافه کرد: به ویژه این که شما تولیدکنندگان صنایع غذایی کشور بسیار جلوتر از مشکلات قدم برداشتهاید و شخصا در خارج از کشور شاهد بودهام که ایرانیهای خارج از کشور در کنار برندهای معروف خارجی محصولات تولیدی ایران را که در فروشگاههای خارجی عرضه میشود، با علاقه و افتخارخریداری و مصرف میکنند و این مساله ارزشمندی است و از آنجا که لازمه قرار گرفتن کالاهای تولید ایران در ویترینهای خارج کشور، پایین کشیدن حریفان قدر در بازار جهانی است، لذا این نکته قابل چشم پوشی نیست.
نقرهکار شیرازی در ادامه اظهارات ستایش انگیز خود در حق برندهای نامدار و موفقی که در محل برگزاری جشنواره گردهم آمده بودند، گفت: حضور شما تولیدکنندگان در بازارها طوری زبانزد شده که دیگر نیاز به تبلیغات گسترده از زبان این و آن را ندارد.
وی به تولیدکنندگان مواد غذایی دو توصیه کرد و گفت: نخست آن که به دلیل مسوولیت بخشی از سلامت جامعه و این نکته که مصرفکنندگان شما در درجه نخست خانواده خودتان هستند، در بهداشت محصولات غذایی نهایت دقت در دستور کارباشد. دوم آن که در افزایش کیفیت محصولات دقت زیادی شود تا در مقابل حریفان قدرتمند تان هیچ بهانهای به دست آنها نیافتد.
وی با اظهار امیدواری از این که همه دولتمردان، نمایندگان مجلس و مسوولان قوه قضائیه به مدد بخش تولید که آبروی کشور هستند، میآیند و تولیدکنندگان ممتاز کشور را تنها نمیگذارند، تاکید کرد: یقین داشته باشید که ما هم در اتاق بازرگانی ایران یار و همراه شما هستیم.
ما هنوز احساس خطر نکرده ایم!
عظیم فضلی پور، عضو شورای سازمان جهانی علایم تجاری موضوع سخنرانی خود را به تفاوت ذهنیت و واقعیت اختصاص داد و با توصیف آن به مدیریت خیالی، مثال معروف داستان «آلیس در سرزمین عجایب» را پیش کشید که در آن وقتی آلیس از گربه پرسید باید از کدام طرف بروم و گربه در واکنش گفت بستگی دارد که کجا میخواهی بروی؟ آلیس هم پاسخ داده که فقط میخواهم بروم و گربه هم در جواب این نوع باور آلیس گفت پس برو دیگر کجاش مهم نیست! البته این چهره مشوق ترویج جایگاه برندینگ در ایران به نامهای مهم از امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر نیز در باب اهمیت تسهیل اقتدار مالی مملکت اشاره کرد و گفت: در حالی ایران در سال 2005 میلادی به عنوان عضو ناظر سازمان جهانی تجارت پذیرفته شد که در ماه میسال آینده مهلت 10 ساله به پایان میرسد، اما ما هنوز هیچ کاری برای فراهم کردن شرایط عضویت نکرده ایم.
وی با بیان این که بر اساس مستندات رسمی موجود سهم ایران از تجارت جهانی طی سال 1355 خورشیدی به 04/0 درصد در سال 1392 خورشیدی کاهش یافته است، اظهار داشت: بر اساس این گزارش نمی دانم که چطور ادعا میشود ایران عضو گروه 20 شده است و شیب نمودار نزولی این سهم مثبت هم تفسیر میشود.
فضلی پور با بیان این که از زمانی که ایران عضو ناظر سازمان جهانی تجارت شده است، رتبه کسب و کار ایران از 108 به 152 نزول کرده است، تصریح کرد: این درحالی است که رتبه سنگاپور یک شده است و رتبه افغانستان و عراق به ترتیب 164 و 151 اعلام شده که بر اساس پیش بینی اکونومیست، در سال آینده رتبه کسب وکار در کشوری مانند افغانستان، به 149 ارتقا مییابد.
این فعال ثبت برند با بیان این که سالانه درآمریکا 25هزارکالای جدید تولید میشود و همین امر در صورت نادیده گرفتن برندسازی موجب سردرگمی مصرف کنندگان میشود، خاطر نشان کرد: درهمین جاست که بحث TLC یا همان تولید بدون کارخانه مطرح میشود و هنگامی که گفته میشود از 12 هزار واحد تولیدی در ایران فقط 20 درصد تولید میکنند میتوان پی به اهمیت برندسازی برد.
وی با اشاره به این که امروزه رمز موفقیت دربرندسازی است، اظهارداشت: برای همین در دنیای امروز صرف نوآوری برای موفقیت کفایت میکند و یک مخترع یا صاحب ایده با داشتن نوآوری در هر زمینه و استفاده از خط تولید، تولیدکنندهای دیگر میتواند برندسازی کند و صاحب درآمد شود.
فضلی پور اقدام برخی کارخانههای آبمیوه داخلی در استفاده از خطوط تولید صنایع لبنی یا حتا اقدام شرکت "نایک" را مثال زد که در حالی 678 کارخانه در دنیا برای آن تولید میکنند که متراژ خود کارخانه نایک از 187 متر تجاوز نمی کند وآن هم صرفا جهت تولید لایهای از کفش است که دانش فنی آن در انحصار خودش است.
به گفته وی شرکتی مانند «اپل» هم در حالی محصولاتش را در 33 کارخانه دنیا تولید میکند که قیمت واقعی IPAD آن 10 دلار است نه 190 دلار! در واقع این قیمت برند است که موجب میشود امسال برای نخستین بار ارزش برند «اپل» با 98 میلیارد دلار از «کوکاکولا» سبقت میگیرد.
این فعال حوزه برندینگ با بیان این که او را به عنوان مخالف سیستم برندینگ مادرید میشناسند، گفت: دلیل این امر آن است که سیستم مادرید جوابگوی برند در هرنقطه دیگر دنیا نیست، اما برند ثبت سوییس به دلیل این که موجب میشود برند شما حتا در صورت ورود دیرهنگام محصولات برند شما از امتیاز حق تقدم ثبت برخوردار باشد، از ارجحیت بیشتری برخوردار است.
فضلی پور با بیان این که در صورت عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت ثبت برند دیگر یک الزام خواهد بود و نه فقط یک مزیت رقابتی گفت: یا امروزه در دنیا برای اخذ تسهیلات دیگر نیاز به وثیقههای مشابه کشور ما نیست و خود برند به دلیل طی شدن فرآیند ارزش گذاری برند به عنوان سند مورد پذیرش بانک عامل قرار میگیرد. نکتهای که بازهم در صورت عضویت قطعی ایران در سازمان جهانی تجارت برای سیستم بانکی یک الزام خواهد بود.
وی با اشاره به تغییرات قوانین مهاجرت در کشوری مانند استرالیا در مورد ویزای بیزنسی که بیشترین امتیازات را به داشتن برند سوییس و یا اختراع اختصاص داده است، تصریح کرد: امروز کشورهایی مثل عراق که همچون ایران عضو ناظر سازمان جهانی تجارت هستند، عضوسیستم تریپس هستند و برای ثبت برند درآنجا لازم نیست که شما حتما در این کشورها دفتر ایجاد کنید، بلکه ثبت برند اصلی شما درسرزمین اصلی مثل بغداد یا کابل میتواند از حق برند شما درتمام آن کشورها محافظت کند.
این فعال ثبت برند با یادآوری تبعات معاهده لیسبون که خاص برند محصولاتی هستند که جزو موهبتهای الهی هستند، گفت: به طور مثال زعفران میتواند کد IG بگیرد، لذا پارسال اسپانیا و چین با گردآوری برخی اسناد تاریخی مدعی شدند که زعفران خاص آنهاست، اما بعد ترکیه، کشمیر، مراکش وافغانستان هم مدعی زعفران شدند و در این میان ایران دست به سینه شاهد این فعل و انفعالات بوده است.
وی با بیان این که از 9 ماه پیش پس ازصحبت با نعمت زاده وزیر صنعت ، معدن وتجارت دولت یازدهم، ازطرف وی دستوری بابت اقدام برای زعفران صورت گرفته، افزود: این درحالی است که تا امروز نه تنهاهیچ اقدامی روی این دستور نشده است، بلکه فائو 10 میلیون دلار هم به کشور مراکش بابت کشت زعفران اختصاص داده است.
فضلی پور درپایان سخنانش به مثال زندگی ستاره دریایی اشاره کرد که در تمام جهات حرکت میکند و اگر یکی از بازوهای او در زیرصخرهای گیر کند و احساس خظر نماید، برای ادامه حرکت داوطلبانه مبادرت به قطع آن میکند تا راه را ادامه دهد. دغدغهای که متاسفانه نزد ما ایجاد نشده و من در چندجا گفته ام و بازهم تاکید میکنم ما هنوز احساس خطر نکرده ایم!
رسالت رسانه ای، فراتر از صرف اطلاع رسانی
محمدرضا جمشیدی، دبیر دومین جشنواره تقدیر از برترین شرکتهای صنایع غذایی ایران به انتخاب مصرف کنندگان که به عنوان مدیرمسوول ماهنامه تخصصی «اقتصادسبز» متولی برگزاری این جشنواره است، با اشاره به این که در دنیای امروز رسانهها از قالب صرف اطلاع رسانی خارج شده اند و نمونه مشهود آن اقدام نشریاتی مثل «بنکر» در معرفی بانکهای ممتاز، «فرانس فوتبال» در معرفی فوتبالیست سال یا «اکونومیست» در معرفی فعالان اقتصادی است؛ افزود: یا نمونه دیگر آن، اقدامهایی مانند برنامه تلویزیونی نود است که با نظرسنجیهای پیامکی از مردم حتی در تصمیم گیریهای فدراسیون فوتبال اثر میگذارد.
وی با بیان این که بهترین داوران صنایع غذایی مصرف کنندگان هستند، گفت: به دنبال استقبال و حمایت مدیران صنایع غذایی، امسال هم تصمیم به برگزاری دومین جشنواره تقدیر از برترینهای صنایع غذایی گرفته شد و خوشبختانه با استقبال خوانندگان شمار فرمهای شمارش شده در دومین جشنواره دو برابر سال نخست شده است که امیدواریم این روند رو به رشد ادامه یابد.
جمشیدی با تاکید بر این که هدف ماهنامه «اقتصادسبز» از ابتکار عمل در برگزاری این جشنواره ورود به جزییات رقابتهای صنایع غذایی نیست، افزود: لذا اگرچه در دوره دوم تعداد گروههای غذایی از 10 گروه به 16 گروه افزایش یافت، اما همچنان بدون رتبه بندی، 5 برند حایز اکثریت آرای هر گروه غذایی به عنوان شرکتهای برتر معرفی شده است.
گلایه از بلاتکلیفی صنایع غذایی، در تعیین قیمت جدید
محمدرضا مرتضوی، دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران و رییس هیات مدیره کانون انجمنهای صنفی صنایع غذایی در سخنرانی خود ضمن سپاسگزاری از ماهنامه اقتصاد سبز که بنیان جشنوارهای را گذاشته که میتواند در توسعه برندینگ صنعت غذا موثر باشد، از پررنگ شدن نقش اتاق بازرگانی در عرصه تصمیمسازی و تصمیمگیریهای کشور تشکر کرد و گفت: من همواره این مساله را به انحای مختلف با همکارانم مطرح کرده ام که اگر اتاق بازرگانی یک در هزار تولید شما را برای اداره اتاق بخواهد و شما ناله کنید که کاش این سهم به سه دهم هزار کاهش بیابد، اما از سوی دیگر کارمند جزء وقتی پول زیرمیزی میخواهد دودستی به او پرداخت میکنید، باید بدانید این خطای بنگاهداری ازجانب شماست که در حمایت از سازمانهای اجتماعی تاثیرگذار که حمایت نافذ قانونی و منطقی از شما در مراجع قانونی داشته باشند، کوشا نیستید.
وی با اشاره به بحث روز مدیریت جهادی گفت: وقتی این بحث مطرح میشود، این طور نباشد که برخی رفقای ما در ادارات و سازمانها که صندلیهای خود را دودستی چسبیده اند، در مقابل واگذاری مسوولیتها مقاومت کنند و با ایجاد معاونت تازهای با عنوان «معاونت مدیریت جهادی»، یک مرجع تازه اخذ استعلام را هم پیش روی تولید کننده قرار دهند!
مرتضوی با استناد به ارتقای کشوری کوچک مثل گرجستان به رتبه نهم کسب و کار در دنیا اظهارداشت: روی سخن من با عزیزان این است که چطور در کشور ما نرخهای تورم، بهره بانکی و کارگری و... دستوری تعیین میشود، اما واحدهای صنایع غذایی به رغم افزایش هزینههای تولید باید تعامل دستوری داشته باشند و برای آنها نیز قبل از سال جدید نرخ جدید با همان روش دستوری تعیین شود!؟
رییس هیات مدیره کانون انجمنهای صنفی صنایع غذایی با بیان این که وقتی همه ما در انقلاب شریکیم و حضرت امام(ره) در ابتدای انقلاب تاکید کردند که کار مردم را به مردم واگذار کنید، چرا نباید من کارخانه دار مشارکت کننده در انقلاب 57 به اندازه تعیین نرخ فروش محصول تولیدیام، وجاهت و اختیارعمل داشته باشم!؟
مرتضوی با بیان این که به طور قطع تولیدکننده بهتر از آن کارمند پشت میزنشین که مستقیم دستی در تولید ندارد، مصلحت بازار را تشخیص میدهد و ضمن حفظ سرمایه ملاحظه کشش بازار مصرف را هم میکند، اضافه کرد: به زعم اینجانب و همکاران دلسوزم در سنگر تولید، راه صیانت از سرمایههای مردم و قدرت خرید جامعه، کاهش پایدار قیمتها از طریق افزایش بهره وری و تولید بیشتر است؛ ضمن آن که در کدام کشور دنیا شرکتهای صنایع غذایی که تامین کننده غذای مردم هستند، باید هفت درصد مالیات بر ارزش افزوده بدهند!؟
وی با اشاره به شعارامسال اکسپو، مبنی بر این که «غذا بدهید به زمین یا شعار» یا شعار امسال «دسترسی آسان به غذای سالم» گفت: همه عقلای قوم در دنیا، دغدغه تامین آسان غذای سالم مردم را دارند و به انحای مختلف از سلامتی مردم خود دفاع میکنند، این درحالی است که در کشورما موقعیت سلامت مردم بابت مصرف سرانه تاسف بارشیر و فرآوردههای آن در وضعیت بسیار خطرناک وناگواری است.
فراخوان مدیران به تشکیل میز صنعت غذا در وزارت صنعت
حسین ابویی مهریزی، معاون برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن وتجارت به عنوان مدیرکل صنایع غیرفلزی وزارت صنعت سابق در دوره اصلاحات، چهرهای آشنا برای مدیران عامل شرکتهای صنایع غذایی است که حال در دولت تدبیروامید با حکم نعمت زاده وزیرصنعت و معدن، مغز متفکر این وزارتخانه کلیدی کشور شده است. وی در سخنرانی خود با اشاره به ویژگیهای خاص صنایع غذایی در میان تمام صنایع کشور بروز برخی مشکلات جدید طی سالهای اخیر را ماحصل برخی ناهماهنگیهای مدیریتی و برنامهها دانست و گفت: در واقع کاهش ضریب خوداتکایی در بسیاری از اقلام مهم غذایی، نتیجه سوء تدبیرهایی است که میتوانست رخ ندهد.
وی با اشاره به ویژگیهای خاص این صنعت گفت: تنوع زیاد تولید، وجود بازار بین المللی که متاسفانه در استفاده از حداکثر آن کارآمد عمل نشده و همچنین تمرکز بخش قابل توجه بودجه خانوارها به تامین نیازهای غذایی، فرصتهای خاصی هستند که شامل حال صنایع غذایی است، کما این که این صنعت به لحاظ قدمت تاریخی و دانش فنی و مهندسی، از ردههای نخست صنایع تولیدی کشور به شمار میرود.
ابویی با بیان این که هم اکنون 91 درصد واحدهای صنعتی و معدنی کشور واحدهای صنایع کوچک هستند و این امر مزایا و معایب خاص خود را دارد، تصریح کرد: به هر حال بر اساس آخرین آمار ارائه شده، هم اکنون 11 هزار و 126 واحد صنایع غذایی پروانه دارند که دوازده و نیم درصد سهم کل صنعت را شامل میشود.
وی با بیان این که صنایع غذایی به غیرازکشاورزی 93 میلیون تن فراورده نهایی غذایی را تولید میکنند،گفت: براساس آنچه در پروانههای بهرهبرداری ذکر شده 366 هزاراشتغال مستقیم در این واحدها ایجاد شده است که 4/15 درصد کل اشتغال واحدهای صنعتی را شامل میشود.
معاون برنامهریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان این که صادرات صنایع غذایی در سالهای اخیر به دلایل مختلف روند کاهشی داشته است و به 1/2 میلیارد دلار کاهش یافته است، گفت: حجم واردات صنایع غذایی در سال گذشته 5/6 میلیون تن بود که به لحاظ ارزشی 5 میلیارد و 997 دلار بوده است.
به گفته وی، متوسط قیمت واردات صنایع غذایی 934 دلار به ازای هر تن و متوسط قیمت صادرات یکهزار و 720 تن به ازای هر تن بوده است.
ابویی در واکنش به بخشی از صحبتهای عظیم فضلی پور که موقعیت تعرفههای صنایع غذایی ایران را دربحث تجارت جهانی و جایگاه کشورما مطرح کرده بود، گفت: این طور نیست که فاصلههای برندهای صنایع غذایی ما ناشی از تعرفهها باشد، چرا که در سال 1392 خورشیدی متوسط تعرفهها 24 ویک دهم درصد بوده است؛ لذا اگر صنایع غذایی ایران در پناه حمایتهای دیگر سازمان جهانی تجارت قرار نگرفته و بلا استفاده مانده موضوع دیگری است و به تعرفهها ارتباط ندارد.
معاون برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان این که حدود پانزده ارتباط تنگاتنگ با انجمنها و صاحبان صنعت داشته است، گفت: اگر در دوره قبل خدمتم در وزارت صنعت سابق، موفقیتی حاصل شده باشد، عمده سهم آن حاصل مشورت با صاحبان حق این صنعت یعنی انجمنها و تشکلها بوده است.
وی با اشاره به این که در حضور جدیدش در سمت معاونت برنامه ریزی وزارت صنعت از سوی نعمت زاده، مفتخر به صدور حکم مشاوره برای 48 نفر از تشکلهای صنعت شده است، افزود: لذا درهمین جا برای تشکیل کرسی یا میز صنعت غذا در وزارت صنعت اعلام آمادگی میکنم تا مشروط براین که تعهد طرفینی داشته باشیم و داوطلبان عضویت فقط به صرف عضو بودن و ذکر عنوان بسنده نکنند و برای تاثیرگذاری وقت و فکر بگذارند در امر تبادل نظر و تصمیم سازیها و تصمیم گیریها تعامل شود.
ابویی با اشاره به انتظار سال 92 مبنی بر کشیدن ترمز تورم و انتظار سال 93 برای خروج از رکود تولید اظهارداشت: این درحالی است که فقط برای فعال شدن همین واحدهای کنونی و خروج آنها از رکود به 150 هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش نیاز است.
معاون برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به این که در کنار تامین دو سوم عوامل دیگر باید یک سوم سهم بهره وری در تصمیمهای دولتی، بنگاهی و انجمنی به طور جدی در دستور کار قرار گیرد، خواستار نگاه وسیع تر به خصوصیسازی شد تا این تعریف فقط در قالب انتقال صرف مالکیت نماند و شامل حال پارادایمهای تفکر، مدیریت و حضور در تصمیمسازیها و تصمیمگیریها هم باشد.
تاثیرمهلک نگرش بیمار محوردر ایران، بر سلامت مردم
حسین چمنی، مشاور انجمن صنایع لبنی ایران که از سخنرانان به نام حوزه صنعت غذا به ویژه شیراست، در این جشنواره در تشکر ویژه از ماهنامه «اقتصادسبز» که بانی شکلگیری چنین محفلی میان فعالان صنعت غذا و مسوولان دولتی شده تا اصحاب رسانه نیز درد دلهای منعکس شده را به گوش متولیان ارشد کشور برسانند، افزود: در این میان جا دارد به طور خاص از کلاسی که ماهنامه تخصصی «اقتصادسبز» برای بخش کشاورزی و صنایع غذایی ایجاد کرده است تشکر ویژه داشته باشم، به ویژه که در آمارهای بخش کشاورزی این حوزه بزرگ جلوه داده نمی شود، در حالی که به زعم اینجانب کشاورزی را نباید در بودن اندازه گیری کرد تا بتوان پی به جایگاه خطیر آن برد، بلکه کافیست که یک لحظه چشمها را ببندید و تصور کنید که یک روز نان حاصل از گندم نباشد!
وی در ادامه تشریح تبعات چنین فاجعهای افزود: در این شرایط مشکلات اجتماعی وخیمی بروز میکند، اما اگر کارخانههای خودرو سازی تعطیل شود، منجر به جنبشهای اجتماعی اعتراضی گسترده ناشی از گرسنگی میلیونها شهروند نمی شود.
چمنی با بیان این که میلیونها سال زندگی بدون نفت و خودرو بوده است، اما بدون غذا زندگی دستخوش بحران نمی شود، گفت: امیدواریم نگاه به جایگاه درست برنامه ریزی در نگرش به اهمیت غذا در مقوله برنامهریزیها جدی دیده شود، نکتهای که به نگرشهای مدیریتی بنگاهها و دولتی اتکا دارد.
مشاور انجمن صنایع لبنی ایران با بیان این که عوامل بیرونی محدود کننده صنعت غذا بسیار بیشتر ازعوامل درون صنعت است، اظهارامیدواری کرد تا نگاه تهدید و تعزیر در دولت جدید، به تدبیر و امید تغییر یابد و مباحث کارشناسی پیگیری شود.
وی این مشکلات را ناشی از نگاه بیمارمحور در تصمیم گیران ما دانست که برای بیماری حاضر به هزینههای هنگفت هستند، اما برای پیشگیری و جلوگیری از 70 درصد بیماریهای موجود که ناشی از سبک تغذیه نادرست است، هیچ برنامهای نداریم.
چمنی با بیان این که روزانه یک هزار نفر در ایران میمیرند و پنجاه درصد آن هم به دلیل سکته قلبی است، گفت: این سکتهها نیز به صورت عمده ناشی از تغذیه نادرست است.
مشاور انجمن صنایع لبنی ایران گفت: اگر نگاه بیمار محور نباشد، مدیران بانک ما برای ارایه تسهیلات به جای این که یک واردکننده دارو را تحویل بگیرند، برای کشاورز و دامدار یا مدیر کارخانه صنایع غذایی به پا میخیزند و از او پذیرایی جانانهای هم میکنند.
چمنی تبعات سیاستهای اشتباهی در حوزه صنعت شیر را مصداق بارز و مستند نبود برنامههای سلامت محورانه در نظام تصمیمگیری صنعت غذا برشمرد و افزود: این درحالی است که شیر با تولید 8 میلیون تن و گردش مالی 24 هزار میلیارد تومان میتواند به لحاظ ارزش اقتصادی با نفت تنه بزند، کما این که بر اساس گزارش مرکز پژوهشها حدود 4 میلیون پیشه دائمی و غیردائمی در این حوزه ایجاد شده است.
وی در ادامه حساب و کتابهای دقیق خود از وضعیت صنعت شیر ادامه داد: اگر ارزش ایجاد هر شغل 50 تا هفتاد میلیون تومان محاسبه شود، رقمی نجومی میشود.
چمنی با بیان این که متاثر از سیاستهای نادرست اعمال شده، صنعت شیر و دامداریها از سود مشروع محروم ماندند و متعاقبا با سود متوسط یک و نیم درصد در این صنعت سرمایههای فراری شدند و در خوشبینانه ترین حالت سرمایه جدیدی به این حوزه وارد نشد، گفت: کما این که برخی شرکتهای لبنی هم که من نام نمی برم در سال 91 حسابهای خود را در بورس اوراق بهادار بستند.
این فعال حوزه صنعت شیر با بیان این که سیاستهای غلط اعمال شده موجب شد تا میزان مبتلایان پوکی استخوان بین سال 80 تا 90 در جمعیت بالای 50 سال از 15 درصد به 33 درصد و نه دهم درصد افزایش یابد، گفت: این درحالی است که متاثر از شکستگی استخوان 50 درصد مبتلایان پوکی استخوان در اثر شکستگی فوت میکنند که آمار دهشتناکی است.
وی با بیان این که به گواه مرضیه دستجردی وزیراسبق بهداشت، از هر سه زن ایرانی زیر 50 سال یک نفر دچارعارضه پوکی استخوان است، تصریح کرد: در حال حاضر دو میلیون زن ایرانی در این مقطع سنی در معرض شکستگی قرار دارند که تهدید بزرگی برای جمعیت ما محسوب میشود.
چمنی با بیان این که سالمندان ایران بیست سال زودتر از سالمندان کشورهای دارای مصرف سرانه بالای شیر زمین گیر میشوند، افزود: با توجه به رشد سریع جمعیت سالمندان در ایران و روند کنونی، افزایش تعداد مبتلایان به پوکی استخوان باید در سالهای آینده شاهد اضافه شدن معضل زمین گیری هم به معضل پیری جمعیت بود!
وی با حساب و کتابی دقیق پیرامون هزینههای هنگفت ترمیم حداقل دو دندان پوسیده برای هر ایرانی در خوشبینانه ترین حالت ممکن، گفت: با احتساب جمعیت 75 میلیونی و هزینه 200 هزار تومانی هر ترمیم ساده حداقل هزینه تحمیلی به سی هزار میلیارد تومان بالغ میشود که رقم قابل توجهی است.
به هر حال دومین جشنواره با حال و هوایی متکامل تراز جشنواره نخست برگزار شد و در فحوای سخنرانیها پیشنهادات خوب اقتصادی، فنی و مدیریتی تازه و قابل تاملی در حضور بزرگان صنعت، معدن و تجارت غذا و مدیران ارشد وزارت صنعت، معدن و تجارت و جهادکشاورزی بازگو شد که اگرچه شاید برخی آنها صریح بود اما انتظار میرود به تعبیر مشاورانجمن صنایع لبنی، سیاستهای حاوی تدبیر و امید جایگزین سیاستهای ناکام تعزیروتهدید صنعت غذا بشود.
در این میان ازآنجا که مباحث مطرح شده معجونی از نکات فنی مانند ثبت برندینگ یا گوشزدهای ظریف و کارشناسی مدیریتی از سوی سایر سخنرانان بود، شرح مهم سخنان این جشنواره را با حداقل تعدیل تحریر کرده ایم تا مصرف کنندگان با معرفت ایرانی که به دلیل معذوریت جا نتوانسته اند در جشنواره حضور یابند و به واسطه رایهای خود میزبان اصلی این جشنواره هستند، در جریان تحولات جشنواره قرار بگیرند.
طرح تامین اعتبار اختصاصی در بانک مرکزی، برای خرید یکساله مواد اولیه صنایع غذایی
شاهرخ ظهیری رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران به عنوان نخستین سخنران ضمن خوشامدگویی به مدیران صنایع غذایی حاضر در جشنواره و سپاس از ماهنامه «اقتصادسبز» بابت ابتکارعملی که موجب گردهمایی تمام فعالان این صنعت در یکجا شده است، گفت: از آنجا که درها در دولت تدبیر و امید باز شده و وزارتخانهها به درد دل ما تولیدکنندگان گوش میدهند، 2 نکته را در اینجا خاطرنشان میشوم و امیدوارم رسانهها آن را به گوش متولیان امر برسانند.
وی با یادآوری موسم آغاز خرید محصولات کشاورزی توسط واحدهای صنایع غذایی و بلاتکلیفی صنعت در این رابطه، گفت: یکی از این دو مشکل وجود اشکالاتی در قانون انتزاع است که تکلیف صنایع غذایی را در مراوده با دو وزارتخانه صنعت و جهادکشاورزی شفاف تبیین نکرده است. به طور نمونه در «قانون» نظارت رب گوجه فرنگی در بشکه به عهده جهادکشاورزی است و در قوطی کردن همان رب به عهده وزارت صنعت! در حالی که محصول همان محصول است.
ظهیری با اشاره به این که پس از دعوت وزیرجهادکشاورزی به کمیسیون کشاورزی اتاق تهران و کارگروه صنایع غذایی اتاق ایران، جلسهای هم با سینکی قائم مقام بازرگانی وزیرجهادکشاورزی برگزار شد، افزود: در این جلسه قائم مقام بازرگانی وزیر اشکالات موجود در قانون انتزاع و مشکلات برای صنایع غذایی را پذیرفت، اما قرار شد تا فعالان این صنعت مشکلات را تک به تک نوشته و به قائم مقام بازرگانی وزیر تحویل دهند تا مرتفع شود.
پدر صنعت غذا در ادامه به معضل دوم پیش روی صنعت غذا یعنی کمبود نقدینگی لازم نزد شرکتهای صنایع غذایی اشاره کرد و گفت: از انجا که هم اکنون هنگامه خرید محصولات کشاورزی است و هیچ بانکی هم اعتبار لازم برای این گونه خریدها را ندارد و در موقع مراجعه و کارخانهدار نیز با حربه وجود بدهی معوقه و اقساط عقب افتاده او را دست به سر میکند، لذا برای این مساله باید فکری عاجل کرد.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران با بیان این که مواد اولیه مصرفی برای صنایع غذایی تیرآهن نیست که اگر امروز نخریم بتوان در فصل زمستان به خرید آن مبادرت ورزید، گفت: از انجا که بیشتر ضایعات 40 درصدی محصولات کشاورزی ماحصل این گونه تاخیرها در هنگامه خرید است، لذا طرحی با همکاری کمیسیون سرمایه گذاری و منابع مالی اتاق ایران تهیه شده که بر اساس آن استثنائا در بانک مرکزی اعتباری جداگانه برای خرید مواد اولیه صنایع غذایی فارغ از این که کارخانه دار قسط و بدهی قبلی داشته باشد تهیه گردد و با هر میزان وثیقه محصولات مورد نیاز خریداری و طی یکسال در اختیار صاحب صنعت قرار گیرد و پس از فروش محصول آن را عودت دهد.
ظهیری درعین حال این نکته را نیز متذکر شد که اگر این طرح اجرایی شود و صنایع با حداکثر ظرفیت به تولید مواد غذایی مبادرت ورزند، ازسویی قیمتها متاثر از کمبود کالا و هزینه تمام شده ناشی از کارنکردن خطوط تولید صنایع بیش از منطق بالا نمی رود و از سوی دیگر تعزیرات و سازمان تعزیرات هم با برداشتن دستش از سر تولید به امور نظارتی اش در امور دیگر رسیدگی خواهد کرد.
به گفته وی در این صورت به طور قطع هم تولید افزایش خواهد داشت و رضایت کشاورزان و مردم تامین خواهد شد و هم مازاد تولیدات به بازار کشورهای منطقه صادر میشود.
البته رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران به نکته ظریف دیگری هم در پایان سخنانش اشاره کرد و آن این که وقتی رهبری معظم نظام تمایل به افزایش جمعیت کشور و طبقه جوان دارند، لذا باید مسوولان با تدابیر نوین راهکاری را اتخاذ کنند که کشاورزان وصنایع غذایی بتوانند به تولید بیشتر مبادرت ورزند.
تولیدکنندگان صنایع غذایی در صف اول جبهه تولید و امنیت غذایی هستند
حسین نقرهکار شیرازی، دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، به عنوان دومین سخنران نشان داد که مخاطبانش را در جشنواره خیلی خوب میشناسد، به ویژه آنجا که گفت: فعالیتهای شما امروزه مرزها را درنوردیده و کالاهای شما به عنوان کالای با ارزش ایرانی در دنیا جایگاه معتبری پیدا کرده، این درحالی است که رقبای شما در بازار جهانی، بسیار زیاد حمایت میشوند و تلاش شما به مانند رقابتهای ورزشی پرطرفداری میماند که رقبای قوی و آماده شده با تدارکات ویژه، مقابل شما صف آرایی میکنند.
وی با بیان این که در واقع امروز شما جزو کسانی هستید که در صف اول جبهه تولید و امنیت غذایی هستید و حرفهای بسیار تعیین کنندهای در صنعت غذای کشور دارید، به موضوعی اشاره کرد که در نوع خود قابل توجه است؛ وی واقعیت این صنعت را حاصل زحمت زیاد گذشتگان دانست که حال با حضور جوانان جویای استفاده از دانش نوین درکنار پیشکسوتان با تجربه حال و هوای دیگری پیدا کرده است.
وی در تبیین این نقطه نظرش اظهار داشت: امروز وقتی به ماهنامه شما (خطاب سخنران به ویژه نامه «اقتصادسبز» درباره معرفی برترین برندهای دومین جشنواره که در روز مراسم توزیع شد) نگاه میکردم، میدیدم صنعت غذا به چه تواناییهای خارق العادهای رسیده است، اگرچه پارسال هم وقتی به نمایشگاه نان رفته بودم، حضور شرکتهای فعال در حوزه صنعت نان برایم باور کردنی نبود و باورم نمیشد که تا این حد توسعه یافته شده باشید.
وی افزود: باور کنید خدمات شما بسیار ارزشمند است و مردم به صورت روزانه ارزیاب تولیدات شما در قفسههای فروشگاهی کشورهستند.
نقره کار شیرازی با استناد به حضور محمدرضا مرتضوی، رییس هیاتمدیره کانون انجمنهای صنفی صنایع غذایی که در ردیف نخست سالن حضور داشت، به ذکر خاطرهای از دوران جنگ پرداخت و گفت: هیچ وقت فراموش نمیکنم روزهایی را که در سالهای آغازین جنگ، دشمن ما را در فشار گذاشته بود، اما شخصا به دلیل مسوولیتی که داشتم از همین آقای مرتضوی که در آن روزگار جوان غیوری بود که در حوزه نان و غله خدمت میکرد و وقتی از او درخواستی ملی و امنیتی کردم تا کیسههای آرد را به رغم برخی مخاطرات در بیرون نانواییها بگذارند و مردم نگران کمبود آرد نشوند، با کمال میل همکاری کرد تا کشور از آن دوران سخت عبور کند.
نقرهکاری شیرازی خطاب به دهها مدیر برندهای برتر حاضر در جشنواره گفت: حمایت کل نظام از صنعت غذا به دلیل این که مخاطبان شما و متقاضیان کالاهای شما کل جامعه را در بر میگیرد، امری واجب است. وی اضافه کرد: به ویژه این که شما تولیدکنندگان صنایع غذایی کشور بسیار جلوتر از مشکلات قدم برداشتهاید و شخصا در خارج از کشور شاهد بودهام که ایرانیهای خارج از کشور در کنار برندهای معروف خارجی محصولات تولیدی ایران را که در فروشگاههای خارجی عرضه میشود، با علاقه و افتخارخریداری و مصرف میکنند و این مساله ارزشمندی است و از آنجا که لازمه قرار گرفتن کالاهای تولید ایران در ویترینهای خارج کشور، پایین کشیدن حریفان قدر در بازار جهانی است، لذا این نکته قابل چشم پوشی نیست.
نقرهکار شیرازی در ادامه اظهارات ستایش انگیز خود در حق برندهای نامدار و موفقی که در محل برگزاری جشنواره گردهم آمده بودند، گفت: حضور شما تولیدکنندگان در بازارها طوری زبانزد شده که دیگر نیاز به تبلیغات گسترده از زبان این و آن را ندارد.
وی به تولیدکنندگان مواد غذایی دو توصیه کرد و گفت: نخست آن که به دلیل مسوولیت بخشی از سلامت جامعه و این نکته که مصرفکنندگان شما در درجه نخست خانواده خودتان هستند، در بهداشت محصولات غذایی نهایت دقت در دستور کارباشد. دوم آن که در افزایش کیفیت محصولات دقت زیادی شود تا در مقابل حریفان قدرتمند تان هیچ بهانهای به دست آنها نیافتد.
وی با اظهار امیدواری از این که همه دولتمردان، نمایندگان مجلس و مسوولان قوه قضائیه به مدد بخش تولید که آبروی کشور هستند، میآیند و تولیدکنندگان ممتاز کشور را تنها نمیگذارند، تاکید کرد: یقین داشته باشید که ما هم در اتاق بازرگانی ایران یار و همراه شما هستیم.
ما هنوز احساس خطر نکرده ایم!
عظیم فضلی پور، عضو شورای سازمان جهانی علایم تجاری موضوع سخنرانی خود را به تفاوت ذهنیت و واقعیت اختصاص داد و با توصیف آن به مدیریت خیالی، مثال معروف داستان «آلیس در سرزمین عجایب» را پیش کشید که در آن وقتی آلیس از گربه پرسید باید از کدام طرف بروم و گربه در واکنش گفت بستگی دارد که کجا میخواهی بروی؟ آلیس هم پاسخ داده که فقط میخواهم بروم و گربه هم در جواب این نوع باور آلیس گفت پس برو دیگر کجاش مهم نیست! البته این چهره مشوق ترویج جایگاه برندینگ در ایران به نامهای مهم از امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر نیز در باب اهمیت تسهیل اقتدار مالی مملکت اشاره کرد و گفت: در حالی ایران در سال 2005 میلادی به عنوان عضو ناظر سازمان جهانی تجارت پذیرفته شد که در ماه میسال آینده مهلت 10 ساله به پایان میرسد، اما ما هنوز هیچ کاری برای فراهم کردن شرایط عضویت نکرده ایم.
وی با بیان این که بر اساس مستندات رسمی موجود سهم ایران از تجارت جهانی طی سال 1355 خورشیدی به 04/0 درصد در سال 1392 خورشیدی کاهش یافته است، اظهار داشت: بر اساس این گزارش نمی دانم که چطور ادعا میشود ایران عضو گروه 20 شده است و شیب نمودار نزولی این سهم مثبت هم تفسیر میشود.
فضلی پور با بیان این که از زمانی که ایران عضو ناظر سازمان جهانی تجارت شده است، رتبه کسب و کار ایران از 108 به 152 نزول کرده است، تصریح کرد: این درحالی است که رتبه سنگاپور یک شده است و رتبه افغانستان و عراق به ترتیب 164 و 151 اعلام شده که بر اساس پیش بینی اکونومیست، در سال آینده رتبه کسب وکار در کشوری مانند افغانستان، به 149 ارتقا مییابد.
این فعال ثبت برند با بیان این که سالانه درآمریکا 25هزارکالای جدید تولید میشود و همین امر در صورت نادیده گرفتن برندسازی موجب سردرگمی مصرف کنندگان میشود، خاطر نشان کرد: درهمین جاست که بحث TLC یا همان تولید بدون کارخانه مطرح میشود و هنگامی که گفته میشود از 12 هزار واحد تولیدی در ایران فقط 20 درصد تولید میکنند میتوان پی به اهمیت برندسازی برد.
وی با اشاره به این که امروزه رمز موفقیت دربرندسازی است، اظهارداشت: برای همین در دنیای امروز صرف نوآوری برای موفقیت کفایت میکند و یک مخترع یا صاحب ایده با داشتن نوآوری در هر زمینه و استفاده از خط تولید، تولیدکنندهای دیگر میتواند برندسازی کند و صاحب درآمد شود.
فضلی پور اقدام برخی کارخانههای آبمیوه داخلی در استفاده از خطوط تولید صنایع لبنی یا حتا اقدام شرکت "نایک" را مثال زد که در حالی 678 کارخانه در دنیا برای آن تولید میکنند که متراژ خود کارخانه نایک از 187 متر تجاوز نمی کند وآن هم صرفا جهت تولید لایهای از کفش است که دانش فنی آن در انحصار خودش است.
به گفته وی شرکتی مانند «اپل» هم در حالی محصولاتش را در 33 کارخانه دنیا تولید میکند که قیمت واقعی IPAD آن 10 دلار است نه 190 دلار! در واقع این قیمت برند است که موجب میشود امسال برای نخستین بار ارزش برند «اپل» با 98 میلیارد دلار از «کوکاکولا» سبقت میگیرد.
این فعال حوزه برندینگ با بیان این که او را به عنوان مخالف سیستم برندینگ مادرید میشناسند، گفت: دلیل این امر آن است که سیستم مادرید جوابگوی برند در هرنقطه دیگر دنیا نیست، اما برند ثبت سوییس به دلیل این که موجب میشود برند شما حتا در صورت ورود دیرهنگام محصولات برند شما از امتیاز حق تقدم ثبت برخوردار باشد، از ارجحیت بیشتری برخوردار است.
فضلی پور با بیان این که در صورت عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت ثبت برند دیگر یک الزام خواهد بود و نه فقط یک مزیت رقابتی گفت: یا امروزه در دنیا برای اخذ تسهیلات دیگر نیاز به وثیقههای مشابه کشور ما نیست و خود برند به دلیل طی شدن فرآیند ارزش گذاری برند به عنوان سند مورد پذیرش بانک عامل قرار میگیرد. نکتهای که بازهم در صورت عضویت قطعی ایران در سازمان جهانی تجارت برای سیستم بانکی یک الزام خواهد بود.
وی با اشاره به تغییرات قوانین مهاجرت در کشوری مانند استرالیا در مورد ویزای بیزنسی که بیشترین امتیازات را به داشتن برند سوییس و یا اختراع اختصاص داده است، تصریح کرد: امروز کشورهایی مثل عراق که همچون ایران عضو ناظر سازمان جهانی تجارت هستند، عضوسیستم تریپس هستند و برای ثبت برند درآنجا لازم نیست که شما حتما در این کشورها دفتر ایجاد کنید، بلکه ثبت برند اصلی شما درسرزمین اصلی مثل بغداد یا کابل میتواند از حق برند شما درتمام آن کشورها محافظت کند.
این فعال ثبت برند با یادآوری تبعات معاهده لیسبون که خاص برند محصولاتی هستند که جزو موهبتهای الهی هستند، گفت: به طور مثال زعفران میتواند کد IG بگیرد، لذا پارسال اسپانیا و چین با گردآوری برخی اسناد تاریخی مدعی شدند که زعفران خاص آنهاست، اما بعد ترکیه، کشمیر، مراکش وافغانستان هم مدعی زعفران شدند و در این میان ایران دست به سینه شاهد این فعل و انفعالات بوده است.
وی با بیان این که از 9 ماه پیش پس ازصحبت با نعمت زاده وزیر صنعت ، معدن وتجارت دولت یازدهم، ازطرف وی دستوری بابت اقدام برای زعفران صورت گرفته، افزود: این درحالی است که تا امروز نه تنهاهیچ اقدامی روی این دستور نشده است، بلکه فائو 10 میلیون دلار هم به کشور مراکش بابت کشت زعفران اختصاص داده است.
فضلی پور درپایان سخنانش به مثال زندگی ستاره دریایی اشاره کرد که در تمام جهات حرکت میکند و اگر یکی از بازوهای او در زیرصخرهای گیر کند و احساس خظر نماید، برای ادامه حرکت داوطلبانه مبادرت به قطع آن میکند تا راه را ادامه دهد. دغدغهای که متاسفانه نزد ما ایجاد نشده و من در چندجا گفته ام و بازهم تاکید میکنم ما هنوز احساس خطر نکرده ایم!
رسالت رسانه ای، فراتر از صرف اطلاع رسانی
محمدرضا جمشیدی، دبیر دومین جشنواره تقدیر از برترین شرکتهای صنایع غذایی ایران به انتخاب مصرف کنندگان که به عنوان مدیرمسوول ماهنامه تخصصی «اقتصادسبز» متولی برگزاری این جشنواره است، با اشاره به این که در دنیای امروز رسانهها از قالب صرف اطلاع رسانی خارج شده اند و نمونه مشهود آن اقدام نشریاتی مثل «بنکر» در معرفی بانکهای ممتاز، «فرانس فوتبال» در معرفی فوتبالیست سال یا «اکونومیست» در معرفی فعالان اقتصادی است؛ افزود: یا نمونه دیگر آن، اقدامهایی مانند برنامه تلویزیونی نود است که با نظرسنجیهای پیامکی از مردم حتی در تصمیم گیریهای فدراسیون فوتبال اثر میگذارد.
وی با بیان این که بهترین داوران صنایع غذایی مصرف کنندگان هستند، گفت: به دنبال استقبال و حمایت مدیران صنایع غذایی، امسال هم تصمیم به برگزاری دومین جشنواره تقدیر از برترینهای صنایع غذایی گرفته شد و خوشبختانه با استقبال خوانندگان شمار فرمهای شمارش شده در دومین جشنواره دو برابر سال نخست شده است که امیدواریم این روند رو به رشد ادامه یابد.
جمشیدی با تاکید بر این که هدف ماهنامه «اقتصادسبز» از ابتکار عمل در برگزاری این جشنواره ورود به جزییات رقابتهای صنایع غذایی نیست، افزود: لذا اگرچه در دوره دوم تعداد گروههای غذایی از 10 گروه به 16 گروه افزایش یافت، اما همچنان بدون رتبه بندی، 5 برند حایز اکثریت آرای هر گروه غذایی به عنوان شرکتهای برتر معرفی شده است.
گلایه از بلاتکلیفی صنایع غذایی، در تعیین قیمت جدید
محمدرضا مرتضوی، دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران و رییس هیات مدیره کانون انجمنهای صنفی صنایع غذایی در سخنرانی خود ضمن سپاسگزاری از ماهنامه اقتصاد سبز که بنیان جشنوارهای را گذاشته که میتواند در توسعه برندینگ صنعت غذا موثر باشد، از پررنگ شدن نقش اتاق بازرگانی در عرصه تصمیمسازی و تصمیمگیریهای کشور تشکر کرد و گفت: من همواره این مساله را به انحای مختلف با همکارانم مطرح کرده ام که اگر اتاق بازرگانی یک در هزار تولید شما را برای اداره اتاق بخواهد و شما ناله کنید که کاش این سهم به سه دهم هزار کاهش بیابد، اما از سوی دیگر کارمند جزء وقتی پول زیرمیزی میخواهد دودستی به او پرداخت میکنید، باید بدانید این خطای بنگاهداری ازجانب شماست که در حمایت از سازمانهای اجتماعی تاثیرگذار که حمایت نافذ قانونی و منطقی از شما در مراجع قانونی داشته باشند، کوشا نیستید.
وی با اشاره به بحث روز مدیریت جهادی گفت: وقتی این بحث مطرح میشود، این طور نباشد که برخی رفقای ما در ادارات و سازمانها که صندلیهای خود را دودستی چسبیده اند، در مقابل واگذاری مسوولیتها مقاومت کنند و با ایجاد معاونت تازهای با عنوان «معاونت مدیریت جهادی»، یک مرجع تازه اخذ استعلام را هم پیش روی تولید کننده قرار دهند!
مرتضوی با استناد به ارتقای کشوری کوچک مثل گرجستان به رتبه نهم کسب و کار در دنیا اظهارداشت: روی سخن من با عزیزان این است که چطور در کشور ما نرخهای تورم، بهره بانکی و کارگری و... دستوری تعیین میشود، اما واحدهای صنایع غذایی به رغم افزایش هزینههای تولید باید تعامل دستوری داشته باشند و برای آنها نیز قبل از سال جدید نرخ جدید با همان روش دستوری تعیین شود!؟
رییس هیات مدیره کانون انجمنهای صنفی صنایع غذایی با بیان این که وقتی همه ما در انقلاب شریکیم و حضرت امام(ره) در ابتدای انقلاب تاکید کردند که کار مردم را به مردم واگذار کنید، چرا نباید من کارخانه دار مشارکت کننده در انقلاب 57 به اندازه تعیین نرخ فروش محصول تولیدیام، وجاهت و اختیارعمل داشته باشم!؟
مرتضوی با بیان این که به طور قطع تولیدکننده بهتر از آن کارمند پشت میزنشین که مستقیم دستی در تولید ندارد، مصلحت بازار را تشخیص میدهد و ضمن حفظ سرمایه ملاحظه کشش بازار مصرف را هم میکند، اضافه کرد: به زعم اینجانب و همکاران دلسوزم در سنگر تولید، راه صیانت از سرمایههای مردم و قدرت خرید جامعه، کاهش پایدار قیمتها از طریق افزایش بهره وری و تولید بیشتر است؛ ضمن آن که در کدام کشور دنیا شرکتهای صنایع غذایی که تامین کننده غذای مردم هستند، باید هفت درصد مالیات بر ارزش افزوده بدهند!؟
وی با اشاره به شعارامسال اکسپو، مبنی بر این که «غذا بدهید به زمین یا شعار» یا شعار امسال «دسترسی آسان به غذای سالم» گفت: همه عقلای قوم در دنیا، دغدغه تامین آسان غذای سالم مردم را دارند و به انحای مختلف از سلامتی مردم خود دفاع میکنند، این درحالی است که در کشورما موقعیت سلامت مردم بابت مصرف سرانه تاسف بارشیر و فرآوردههای آن در وضعیت بسیار خطرناک وناگواری است.
فراخوان مدیران به تشکیل میز صنعت غذا در وزارت صنعت
حسین ابویی مهریزی، معاون برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن وتجارت به عنوان مدیرکل صنایع غیرفلزی وزارت صنعت سابق در دوره اصلاحات، چهرهای آشنا برای مدیران عامل شرکتهای صنایع غذایی است که حال در دولت تدبیروامید با حکم نعمت زاده وزیرصنعت و معدن، مغز متفکر این وزارتخانه کلیدی کشور شده است. وی در سخنرانی خود با اشاره به ویژگیهای خاص صنایع غذایی در میان تمام صنایع کشور بروز برخی مشکلات جدید طی سالهای اخیر را ماحصل برخی ناهماهنگیهای مدیریتی و برنامهها دانست و گفت: در واقع کاهش ضریب خوداتکایی در بسیاری از اقلام مهم غذایی، نتیجه سوء تدبیرهایی است که میتوانست رخ ندهد.
وی با اشاره به ویژگیهای خاص این صنعت گفت: تنوع زیاد تولید، وجود بازار بین المللی که متاسفانه در استفاده از حداکثر آن کارآمد عمل نشده و همچنین تمرکز بخش قابل توجه بودجه خانوارها به تامین نیازهای غذایی، فرصتهای خاصی هستند که شامل حال صنایع غذایی است، کما این که این صنعت به لحاظ قدمت تاریخی و دانش فنی و مهندسی، از ردههای نخست صنایع تولیدی کشور به شمار میرود.
ابویی با بیان این که هم اکنون 91 درصد واحدهای صنعتی و معدنی کشور واحدهای صنایع کوچک هستند و این امر مزایا و معایب خاص خود را دارد، تصریح کرد: به هر حال بر اساس آخرین آمار ارائه شده، هم اکنون 11 هزار و 126 واحد صنایع غذایی پروانه دارند که دوازده و نیم درصد سهم کل صنعت را شامل میشود.
وی با بیان این که صنایع غذایی به غیرازکشاورزی 93 میلیون تن فراورده نهایی غذایی را تولید میکنند،گفت: براساس آنچه در پروانههای بهرهبرداری ذکر شده 366 هزاراشتغال مستقیم در این واحدها ایجاد شده است که 4/15 درصد کل اشتغال واحدهای صنعتی را شامل میشود.
معاون برنامهریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان این که صادرات صنایع غذایی در سالهای اخیر به دلایل مختلف روند کاهشی داشته است و به 1/2 میلیارد دلار کاهش یافته است، گفت: حجم واردات صنایع غذایی در سال گذشته 5/6 میلیون تن بود که به لحاظ ارزشی 5 میلیارد و 997 دلار بوده است.
به گفته وی، متوسط قیمت واردات صنایع غذایی 934 دلار به ازای هر تن و متوسط قیمت صادرات یکهزار و 720 تن به ازای هر تن بوده است.
ابویی در واکنش به بخشی از صحبتهای عظیم فضلی پور که موقعیت تعرفههای صنایع غذایی ایران را دربحث تجارت جهانی و جایگاه کشورما مطرح کرده بود، گفت: این طور نیست که فاصلههای برندهای صنایع غذایی ما ناشی از تعرفهها باشد، چرا که در سال 1392 خورشیدی متوسط تعرفهها 24 ویک دهم درصد بوده است؛ لذا اگر صنایع غذایی ایران در پناه حمایتهای دیگر سازمان جهانی تجارت قرار نگرفته و بلا استفاده مانده موضوع دیگری است و به تعرفهها ارتباط ندارد.
معاون برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان این که حدود پانزده ارتباط تنگاتنگ با انجمنها و صاحبان صنعت داشته است، گفت: اگر در دوره قبل خدمتم در وزارت صنعت سابق، موفقیتی حاصل شده باشد، عمده سهم آن حاصل مشورت با صاحبان حق این صنعت یعنی انجمنها و تشکلها بوده است.
وی با اشاره به این که در حضور جدیدش در سمت معاونت برنامه ریزی وزارت صنعت از سوی نعمت زاده، مفتخر به صدور حکم مشاوره برای 48 نفر از تشکلهای صنعت شده است، افزود: لذا درهمین جا برای تشکیل کرسی یا میز صنعت غذا در وزارت صنعت اعلام آمادگی میکنم تا مشروط براین که تعهد طرفینی داشته باشیم و داوطلبان عضویت فقط به صرف عضو بودن و ذکر عنوان بسنده نکنند و برای تاثیرگذاری وقت و فکر بگذارند در امر تبادل نظر و تصمیم سازیها و تصمیم گیریها تعامل شود.
ابویی با اشاره به انتظار سال 92 مبنی بر کشیدن ترمز تورم و انتظار سال 93 برای خروج از رکود تولید اظهارداشت: این درحالی است که فقط برای فعال شدن همین واحدهای کنونی و خروج آنها از رکود به 150 هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش نیاز است.
معاون برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به این که در کنار تامین دو سوم عوامل دیگر باید یک سوم سهم بهره وری در تصمیمهای دولتی، بنگاهی و انجمنی به طور جدی در دستور کار قرار گیرد، خواستار نگاه وسیع تر به خصوصیسازی شد تا این تعریف فقط در قالب انتقال صرف مالکیت نماند و شامل حال پارادایمهای تفکر، مدیریت و حضور در تصمیمسازیها و تصمیمگیریها هم باشد.
تاثیرمهلک نگرش بیمار محوردر ایران، بر سلامت مردم
حسین چمنی، مشاور انجمن صنایع لبنی ایران که از سخنرانان به نام حوزه صنعت غذا به ویژه شیراست، در این جشنواره در تشکر ویژه از ماهنامه «اقتصادسبز» که بانی شکلگیری چنین محفلی میان فعالان صنعت غذا و مسوولان دولتی شده تا اصحاب رسانه نیز درد دلهای منعکس شده را به گوش متولیان ارشد کشور برسانند، افزود: در این میان جا دارد به طور خاص از کلاسی که ماهنامه تخصصی «اقتصادسبز» برای بخش کشاورزی و صنایع غذایی ایجاد کرده است تشکر ویژه داشته باشم، به ویژه که در آمارهای بخش کشاورزی این حوزه بزرگ جلوه داده نمی شود، در حالی که به زعم اینجانب کشاورزی را نباید در بودن اندازه گیری کرد تا بتوان پی به جایگاه خطیر آن برد، بلکه کافیست که یک لحظه چشمها را ببندید و تصور کنید که یک روز نان حاصل از گندم نباشد!
وی در ادامه تشریح تبعات چنین فاجعهای افزود: در این شرایط مشکلات اجتماعی وخیمی بروز میکند، اما اگر کارخانههای خودرو سازی تعطیل شود، منجر به جنبشهای اجتماعی اعتراضی گسترده ناشی از گرسنگی میلیونها شهروند نمی شود.
چمنی با بیان این که میلیونها سال زندگی بدون نفت و خودرو بوده است، اما بدون غذا زندگی دستخوش بحران نمی شود، گفت: امیدواریم نگاه به جایگاه درست برنامه ریزی در نگرش به اهمیت غذا در مقوله برنامهریزیها جدی دیده شود، نکتهای که به نگرشهای مدیریتی بنگاهها و دولتی اتکا دارد.
مشاور انجمن صنایع لبنی ایران با بیان این که عوامل بیرونی محدود کننده صنعت غذا بسیار بیشتر ازعوامل درون صنعت است، اظهارامیدواری کرد تا نگاه تهدید و تعزیر در دولت جدید، به تدبیر و امید تغییر یابد و مباحث کارشناسی پیگیری شود.
وی این مشکلات را ناشی از نگاه بیمارمحور در تصمیم گیران ما دانست که برای بیماری حاضر به هزینههای هنگفت هستند، اما برای پیشگیری و جلوگیری از 70 درصد بیماریهای موجود که ناشی از سبک تغذیه نادرست است، هیچ برنامهای نداریم.
چمنی با بیان این که روزانه یک هزار نفر در ایران میمیرند و پنجاه درصد آن هم به دلیل سکته قلبی است، گفت: این سکتهها نیز به صورت عمده ناشی از تغذیه نادرست است.
مشاور انجمن صنایع لبنی ایران گفت: اگر نگاه بیمار محور نباشد، مدیران بانک ما برای ارایه تسهیلات به جای این که یک واردکننده دارو را تحویل بگیرند، برای کشاورز و دامدار یا مدیر کارخانه صنایع غذایی به پا میخیزند و از او پذیرایی جانانهای هم میکنند.
چمنی تبعات سیاستهای اشتباهی در حوزه صنعت شیر را مصداق بارز و مستند نبود برنامههای سلامت محورانه در نظام تصمیمگیری صنعت غذا برشمرد و افزود: این درحالی است که شیر با تولید 8 میلیون تن و گردش مالی 24 هزار میلیارد تومان میتواند به لحاظ ارزش اقتصادی با نفت تنه بزند، کما این که بر اساس گزارش مرکز پژوهشها حدود 4 میلیون پیشه دائمی و غیردائمی در این حوزه ایجاد شده است.
وی در ادامه حساب و کتابهای دقیق خود از وضعیت صنعت شیر ادامه داد: اگر ارزش ایجاد هر شغل 50 تا هفتاد میلیون تومان محاسبه شود، رقمی نجومی میشود.
چمنی با بیان این که متاثر از سیاستهای نادرست اعمال شده، صنعت شیر و دامداریها از سود مشروع محروم ماندند و متعاقبا با سود متوسط یک و نیم درصد در این صنعت سرمایههای فراری شدند و در خوشبینانه ترین حالت سرمایه جدیدی به این حوزه وارد نشد، گفت: کما این که برخی شرکتهای لبنی هم که من نام نمی برم در سال 91 حسابهای خود را در بورس اوراق بهادار بستند.
این فعال حوزه صنعت شیر با بیان این که سیاستهای غلط اعمال شده موجب شد تا میزان مبتلایان پوکی استخوان بین سال 80 تا 90 در جمعیت بالای 50 سال از 15 درصد به 33 درصد و نه دهم درصد افزایش یابد، گفت: این درحالی است که متاثر از شکستگی استخوان 50 درصد مبتلایان پوکی استخوان در اثر شکستگی فوت میکنند که آمار دهشتناکی است.
وی با بیان این که به گواه مرضیه دستجردی وزیراسبق بهداشت، از هر سه زن ایرانی زیر 50 سال یک نفر دچارعارضه پوکی استخوان است، تصریح کرد: در حال حاضر دو میلیون زن ایرانی در این مقطع سنی در معرض شکستگی قرار دارند که تهدید بزرگی برای جمعیت ما محسوب میشود.
چمنی با بیان این که سالمندان ایران بیست سال زودتر از سالمندان کشورهای دارای مصرف سرانه بالای شیر زمین گیر میشوند، افزود: با توجه به رشد سریع جمعیت سالمندان در ایران و روند کنونی، افزایش تعداد مبتلایان به پوکی استخوان باید در سالهای آینده شاهد اضافه شدن معضل زمین گیری هم به معضل پیری جمعیت بود!
وی با حساب و کتابی دقیق پیرامون هزینههای هنگفت ترمیم حداقل دو دندان پوسیده برای هر ایرانی در خوشبینانه ترین حالت ممکن، گفت: با احتساب جمعیت 75 میلیونی و هزینه 200 هزار تومانی هر ترمیم ساده حداقل هزینه تحمیلی به سی هزار میلیارد تومان بالغ میشود که رقم قابل توجهی است.
نظر شما