علی پاکزاد: کاهش حدود 700 تومانی قیمت دلار طی دو هفته ای که از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می گذرد، این سئوال را پیش روی کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار قرار داده است که دلیل اصلی این سقوط قیمت چیست؟

طی دو هفته گذشته قیمت دلار از 3640 توان به 2980 تومان کاهش یافته است؛ آنهم بدون آنکه هیچ اتفاق جدی که بتوان آنرا دلیل کاهش قیمت دلار برشمرد در فضای اقتصادی کشور واقع شده باشد. یعنی نه عرضه ارز توسط نهادهای رسمی مانند بانک مرکزی افزایش پیدا کرده است و نه نقل و انتقال ارز از خارج از کشور که به دلیل تحریم ها محدود شده بود افزایش پیدا کرده است.

حتی محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی هم که مدعی مدیریت بازار ارز است هیچ دلیل موجهی برای کاهش قیمت ارز آنهم بعد از برگزاری انتخابات ارایه نکرده و مدعی است که بانک مرکزی توانسته است نقدینگی را مدیریت کرده به سمت فضای تولیدی ببرد. این درحالی است که هنوز هیچ تحرکی در فضای تولیدی کشور اتفاق نیفتاده و اگر هم بهبودی در این فضا به نظر می رسد ناشی از امید فعالان بازار به چشم انداز پیش رو با تحولات دولت است، ولاغیر.

همین عوامل باعث شکل گیری این فرضیه شده است که فضای بازار ارز تحت تاثیر عوامل روانی به کاهش قیمت تن داده است. فضای روانی که با وعده کاهش فشارهای خارجی بعد از انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور شکل گرفته و ریشه در عکس العمل سران کشورهای غربی در انتخاب روحانی به عنوان رئیس جمهور دارد، کشورهایی مانند فرانسه، انگلستان و آمریکا.

اما این پیامها در عمل هیچ بازتاب عملی در بحث تحریم ها نداشته است. البته برداشته شدن تحریم بانک ملت را نمی توانیم به تغییر رویه کلی تحریم ها تعبیر کنیم ولی همزمانی این اتفاق به خودی خود می تواند به مثبت شدن جو روانی بازار کمک کرده باشد.

قیمت دلار در بازار آزاد طی اول خرداد تا دوم تیر 92

نگاه بدبینانه کاربران خبرآنلاین

به هر شکل جو روانی زمانی در توضیح تحولات به کار گرفته می شود که هیچ توضیح منطقی برای رویدادها موجود نباشد، اما درحاشیه این توضیح ناواضح تحلیلهای دیگری هم خود نمایی می کنند، نگاهی به فهرست پیام مخاطبین سایت خبرآنلاین برای مطلب "تاثیر اظهار نظرهای رئیس کل بانک مرکزی بر بازار ارز" نشان از وجود نگاه بدبینانه نسبت به وضعیت بازار دارد.

کاربری می نویسد:" احمدی نژاد برای فرار از بد نامی دارد دلارها می ریزد تو بازار و صندوق ملی را خالی تحویل روحانی می دهد مردم بیچاره ایی که فکر می کنند به خاطره پیروزی روحانی دارد ارزان می شود آخر مرداد قیمت ها را چک کنند".

البته این نوع نگاه ریشه در اظهارات ممبینی، معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری  دارد. در زمان تصویب بودجه در نقد تصمیم مجلس برای جلوگیری از برداشت دولت از ذخایر صندوق توسعه ملی گفت: " صندوق توسعه ملی برای رشد اقتصادی و محرک اقتصادی کشور است، نباید این صندوق را کنار بگذاریم تا دلارهایی در آن باقی بماند و بعد یک عده هرکاری که می‌خواهند با آن بکنند، این صندوق برای تولید کشور است."

در کنار این نگاه که شاید بدبینانه ترین تحلیل از شرایط بازار ارز باشد دیدگاههای بدبینانه دیگری هم وجود دارد. کاربر دیگری می نویسد: "هیچ چیزی تغییر نکرده و من مطمئنم این دلار هایی رو که ارزان از چنگمون در می آورند 2 برابر به ما می فروشند؛ می گی نه ؟ حالا نگاه کن بعدا بیا بگو متشکرم. قیمت ماشین وارداتی و نگاه کنید تورو خدا، همینطور فقط می ره بالا. بعد اونوقت دلار و از چنگ ملت مفت می کشند بیرون قبلش هم که دوستان اگرخاطر هممون باشه سکه بهمون فروختن با چه ادا اصولی ".

یا کاربر دیگری بهنام حبیب می نویسد: " الان تو اوضاع بین الملل ما چه تفاوتی ایجاد شده؟ پس عقل سلیم میگه این میزان کاهش قیمت کار عوامل داخلی هست که قبلا قیمت رو بالا برده بودن".

این نوع نگاه نگران و بدبین به چشم انداز بازار کم نیست و اگر کارشناسان بازار به دنبال تحیل رفتار بازار هستند باید در محاسبات خود این نوع نگاه ها را هم لحاظ کنند.

وضعیت بازار طی دو هفته گذشته

به هر شکل آنچه در حال حاضر بر بازار حاکم است نشان می دهد روز یک شنبه قیمت دلار بدون هیچ دلیل واضحی بعد از یک دوره هفت ماهه به زیر 300 هزار تومان سقوط کرده است. پیش از این آخرین باری که دلار قیمت زیر 3000 تومان را لمس کرد، 25 آذرماه سال 91 بود که قیمت دلار به 2990 تومان رسید و تا دوم تیرماه سال 92 قیمت این ارز به زیر 3000 تومان بازنگشت بود.

متوسط قیمت هر دلار در بازار آزاد طی 23 روز نخست خردادماه 92 معادل 3539 تومان بوده است که در دوره 12 روزه بعد از برگزارای انتخابات به ناگاه این متوسط قیمت به 3333تومان کاهش پیدا کرده است بدون انکه دلیلی منطقی برای این وضعیت وجود داشته باشد. البته روند نزولی و چشم انداز نزولی قیمت که بین عامه مردم شایع شده به خودی خود می تواند به موتور محرکی حداقل موقتی برای کاهش قیمت تبدیل شود. یعنی انتظار کاهش بیشتر دارندگان پس اندازهای کوچک ارزی را به فروش تشویق می کند، فروش برای فرار از زیان بیشتر، اما تنها در صورتی این وضعیت می تواند به روندی مانا تبدیل شود که طی دو ماه آینده تغییری جدی در گفتمان مدیریت اقتصادی دولت حاکم شود و در فضای بین المللی نیز نوع گفتمان بین ایران و غرب شکلی امیدوار کننده تر پیدا کند.