منصور انصاری

گرچه هنوز افق روشن و مشخصی در رابطه با انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری کشورمان در صحنه عمومی جامعه و محافل آشکار و پنهان سیاسی نمودار نشده است ولی شواهد و قرائن همچنان نشان می دهد که دکتر حسن روحانی رئیس دولت یازدهم موسوم به تدبیر و امید برای عدم حضور در انتخابات آینده سخنی به میان نیاورده است و به رغم اینکه بارها به تلویح، اشاره و مستقیم از کارشکنی ها و تقابل جویی ها با دولتش به ویژه دستاوردهای برجام سخن گفته است بر آن نیست که عقب نشینی کند و برای حضور در انتخابات آینده منصرف شود. این موضوع حتی از سوی محافل جنبی و کناری یا مستقیم از جناح های طرفدار دولت نیز شنیده نشده است؛ پس شاید بتوان گفت آنچه که در این افق مبهم و ناروشن انتخاباتی بیش از همه آشکار است، حضور دکتر حسن روحانی به عنوان یکی از شخصیت های اصلی این رقابت است، البته در محافل و در میان جناح های متعدد سیاسی که چارچوب مشخص حزبی و حتی فکری ندارند نام افراد و اشخاص متعدد به عنوان کاندیداتوری انتخابات دوره دوازدهم ذکر می شود، اشخاصی که پیشینه قبلی حضور در دوره های مختلف انتخابات گذشته را داشته و غالبا مهره های سوخته اند و به مثابه کاتالیزور و داغ کردن تنور انتخابات به کار می روند اما موضوع به این سادگی ها نیست که نیروهای قدرتمند ناهمسو با سیاست ها و برنامه های دولت تدبیر و امید، دوره دوازدهم انتخابات ریاست جمهوری را با چیدمان چند مهره سوخته که باخت آنان در مقابل روحانی قابل پیش بینی است و مقبولیتی هم در میان مردم ندارند، آن هم در شرایطی که کشور وارد پهنه وسیعی از دیپلماسی جهانی و مراودات بین المللی با حجم های عظیم سرمایه گذاری خارجی در حوزه نفت و سایر بخش ها می شود، رها سازند و به این نتیجه برسند که می توانند با مخلوطی از جناح معتدل و اصلاح طلبان معطوف به قدرت، اهداف اقتصادی خود را پیش ببرند و سهم خود را تامین نمایند. نشانه ها حکایت دیگری دارند که حتما شخصیتی متفاوت از اشخاص موجود که در آزمون های قبلی شکست خورده  اند را وارد کارزار دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خواهند کرد. شخصیتی با سابقه که توان همآوردی با روحانی را داشته باشد و در عین حال امکان اجماع عمومی در میان تمامی جناح های موسوم به راست، حول این شخصیت فراهم شود؛ شخصیتی که پس از یک دوره اداره امور مملکت در عرصه اجرا، مهیا برای قبول مسئولیت های سنگین تر کشور شود.
 با این مقدمه طولانی، آنچه که در عرصه انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری به یک تحلیلگر بخش کشاورزی مربوط می شود، موضوع برنامه کلان اقتصاد کشاورزی است. به عبارتی نقد برنامه دولت تدبیر و امید، تحلیل نقاط قوت و ضعف آن و ارائه پیشنهاد به دولتی است که در آینده بر سر کار میآید. این دولت خواه دولت تدبیر و امید روحانی باشد، خواه دولتی دیگر که بخواهد در این یا آن صحنه جهانی و منطقه ای، سیاستی متفاوت از دولت یازدهم به کار گیرد، حتما باید به کشاورزی و در بطن آن به امنیت غذایی توجه کند. 
 تنظیم رابطه منطقی و درست میان امنیت غذایی و توسعه پایدار کشاورزی یکی از دقیق ترین برنامه ها و سیاست های اجرایی در حوزه دولت ها و حکمرانی است. راهبرد این موضوع در صحنه دیپلماسی عمومی کشور که در شرایط تقابل جویی قرار گیرد یا تعامل خواهی و گفتمان جویی را برای گسترش روابط با کشورهای مختلف پی بگیرد، حتما دو شیوه متفاوت است. همگان به خوبی می دانند که به دلیل یک نوع نگرش ناکارآمد و غالبا شعاری و عوام فریبانه، کشاورزی کشور هنوز به پایداری قابل اتکایی نرسیده و نتوانسته است به طور جدی رویکردی اقتصادی که دست کم بتواند با کشورهای همطراز خود رقابت کند و به واسطه افزایش حجم صادرات، تراز بازرگانیش را ارتقا دهد، داشته باشد.
از سوی دیگر، به گفته بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران، ضریب خوداتکایی ما در کالاهای اساسی حدود 45 تا 50 درصد است در حالی که بالغ بر 117 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی و فراورده های دامی تولید می کنیم، در واقع با سی و چند سال تلاش بی وقفه و انواع حمایت های مستقیم و غیر مستقیم در دولت های مختلف و با وزرایی متفاوت، به این علت که مسیر حمایتها نادرست بوده هنوز کشور ما در عرصه کشاورزی و برای ایجاد امنیت غذایی» وارد کننده«است، لذا کشور ما بعد از 36 سال آزمون و خطا در عرصه کشاورزی و اقتصاد و بازرگانی آن، درمقابل این پدیده سیاسی در حوزه حکمرانی قرار گرفته است که چگونه می خواهد موضوع » امنیت غذایی«آحاد کشور را با تعریف درستی که از این مقوله می شود؛ یعنی امکان دسترسی آسان به غذایی سالم در همه جای کشور و به اندازه نیاز مردم، حل کند؟ هر دولتی و از هر جنس سیاسی در اردیبهشت ماه 1396سرکار بیاید، باید به صراحت و روشنی به این موضوع پاسخ دهد که بهترین راه برای تامین غذای مردم چیست؟ آیا اجرای برنامه ها و سیاست های کشاورزی سنتی با اقتصاد نیمه معیشتی و تولید به هر طریق و با هر قیمتی برای حفظ اشتغال را دنبال خواهد کرد یا کشاورزی مدرن با اقتصادی پربازده، از مرحله زیرساخت های پیش از تولید تا مزرعه، سفره و نهایتا بازرگانی با قدرت رقابت در قیمت تمام شده نسبت به سایر کشورهای تولید کننده و سمت گیری صادراتی با میزان مشخصی از وارداتِ تمامی محصولاتی که تولید آنها در داخل با توجه به محدودیت منابع آب و خاک و اقلیم، مقرون به صرفه نیست؟ 
در سیاست اول، کشاورزی را همواره و هر سال با پول نفت انجام می دهیم و در سیاست دوم؛ کشاورزی را یک بار و برای مدت های طولانی با پول نفت، چنان ارتقا می دهیم که بتواند خودش با پول خودش و کمترین میزان یارانه اداره شود، یعنی از زیرساخت ها و تکنولوژی شروع می کنیم. دولت جدیدی که بر سر کار می آید حتما باید با توجه به موضوع اجرای مفاد توافق نامه تاریخی برجام و تحولاتی که درصحنه جهانی به وجود آمده است، تعریفی متفاوت از خوداتکایی در عرصه کالاهای اساسی از جمله گندم در برنامه خود بگنجاند و امنیت غذایی را به تولید صد در صد محصولات در داخل پیوند نزند، زیرا حفط تمدن سرزمینی، محیط زیست و منابع پایه آب و خاک، لازمه تعریفی متفاوت ازساختار کشاورزی و شیوه های نوین تولید است.
 متاسفانه دولت روحانی، با اینکه در ابتدای کار خود توجهی متفاوت و عمیق تر از دولت های پیشین به کشاورزی داشت و مساعی و حمایت های هدفمند و ارزشمندی دراین جهت انجام داد، ولی در ادامه مسیر و تحت تاثیر شعارهای سیاسی به گونه ای عمل کرد که از آن سوی بام افتاد و در مواردی مانند تولید گندم، آنقدر پیش رفت که برای نگهداری، انبار، سیلو و یا صادرات مازاد نیاز داخل، هم اکنون با مشکل مواجه است. لذا برای سال زراعی جدید، در جهت جبران این پیشروی حساب نشده در حال عقب نشینی است، چنانچه قیمت تضمینی گندم را 1300 تومان تصویب، ولی اعلام نمیکند و گویا قصد دارد تولید گندم را به عنوان شاخص خودکفایی یا خود اتکایی تا مرز 10 میلیون تن و حتی کمتر کاهش دهد. بنابر این دولت جدید، اگر روحانی باشد حتما باید اشتباهات بسیاری، به ویژه در حوزه عمل زدگی در عرصه کشاورزی را اصلاح کند و اگر دولت دیگری باشد که به هر حال بخواهد اقتدار و استقلال کشور را در حوزه یک اقتصاد توانمند تحقق بخشد، می بایست کشاورزی را در عمق دنبال کند و آن را از طرح شعارهای سیاسی بی محتوا مصون دارد.


کد خبر 7ccbc692775c44f28046ddcff1dd7d19

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 11 =