یک کارشناس اقتصاد کشاورزی گفت: پس از انقلاب، امکانات عمرانی در روستاها فراهم شد اما از ایجاد زیرساخت‌های اقتصاد روستایی و تولیدات کشاورزی و صنعتی غافل ماندیم که این امر باعث پایین بودن درآمد روستاییان از کشاورزی و بی‌رغبتی نسل جوان برای ورود به این بخش شده است.
ناصر شاهنوشی - عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد - در گفت‌وگو با خبرنگار کشاورزی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اظهار کرد: بعد از انقلاب به دلیل رویکرد عدالت اجتماعی انقلاب اسلامی، تمرکز خوبی روی روستاها صورت گرفت اما نکته این‌جا بود که ارتقای جایگاه روستایی به صورت جامع دیده نشد؛ جاده، برق، آب، تلفن، گاز و ... به روستاها برده شد اما در زمینه زیرساخت‌های اقتصادی روستایی اقدامی صورت نگرفت.
وی افزود: همزمان با ایجاد امکانات رفاهی در روستاها، نظام تولید و صنایع متوسط و کوچک در روستاها ایجاد نشد؛ بنابراین تلاش‌هایی که صورت گرفت تلاش‌هایی یک بعدی بود و حلقه‌های تولید در روستاها کامل نشدند.
شاهنوشی گفت: توجه نکردن به تولید، الگوی کشت، یکپارچه‌سازی اراضی، اصلاح قنوات و ... از دلایلی بود که باعث آسیب به ساختار تولید در روستاها شد.
وی هم‌چنین خشکسالی‌های پی‌درپی را از دیگر عوامل مهاجرت‌های روستایی عنوان و اظهار کرد: خشکسالی‌های بعد از انقلاب تاثیرات نامطلوبی بر تولید محصولات داشت.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: کشاورزان در بازاررسانی محصولات با مشکل مواجه هستند و واسطه‌ها بیشترین سود را می‌برند که این امر باعث کاهش درآمد کشاورزان و بی‌رغبتی به تولیدات کشاورزی و دامپروری شده است.
وی گفت: توجه به طبقات پایین شهرها در قالب کمک به رفع محرومیت عاملی برای تجمیع روستاییان در حاشیه شهرها شد؛ به عنوان مثال جمعیت حاشیه‌نشین شهر مشهد یک میلیون و 100 هزار نفر است که همگی از روستاهای اطراف آمده‌اند. بسیاری از این افراد از امکانات موسسات خیریه استفاده می‌کنند و اقوام روستایی خود را تشویق به حضور در شهر می‌کنند که به این ترتیب روستاها از نیروهای تولید خالی می‌شوند.
شاهنوشی به اولین موج مهاجرت به تهران اشاره و خاطرنشان کرد: اولین موج مهاجرت به تهران زمانی صورت گرفت که در تهران به افراد زمین و وام دادند و روستاییان را به تهران کشاندند.
به گفته وی باز بودن فضای اجتماعی شهرها و تفاوت‌های فرهنگی آن با محیط روستاها نیز از عوامل جذب روستاییان به شهرها می‌شود.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی اظهار کرد: ورود نیروهای روستایی به شهرها و تبدیل آنها به نیروهایی فعال مشکلی ایجاد نمی‌کند بلکه نگرانی از آن جهت است که این مهاجرت‌ها باعث خالی شدن روستاها و ایجاد مشکل در تولید می‌شود.
وی یادآور شد: پیش از انقلاب 70 درصد از جمعیت 32 میلیونی کشور در روستاها زندگی می‌کردند و 30 درصد شهرنشین بودند.
شاهنوشی با اشاره به اصلاحات ارضی سال 42 و تقسیم زمین‌های مالکان بزرگ بین کشاورزان خرد، خاطرنشان کرد: اصلاحات ارضی در آن دوران یک موج مهاجرت ایجاد کرد زیرا کشاورزی دیگر در زمین‌های قطعه قطعه شده اقتصادی نبود و باعث شد کشاورزان آن زمین‌ها را رها کرده و به شهرها بروند.
به اعتقاد این کارشناس اقتصادی کشاورزی، در سال‌های اخیر نیز هدفمندی یارانه‌ها و ارائه مستقیم پول به روستاییان باعث شد تا تولیدکنندگان به مبلغ یارانه‌ها و کمترین سطح درآمد قانع و از تولید خارج شوند.
شاهنوشی ادامه داد: به جای پرداخت مستقیم یارانه باید مشوق‌هایی همچون بیمه تکمیلی، وام، تسهیلات، ایجاد صنایع تبدیلی در روستاها و ... به روستاییان تعلق گیرد.
این استاد دانشگاه با ارائه پیشنهادی درخصوص جذب دانشجویان رشته کشاورزی در دانشگاه‌ها تصریح کرد: اولویت دانشگاه‌ها در جذب دانشجویان در رشته‌های کشاورزی باید دانش‌آموزان روستایی و افرادی باشد که به امر کشاورزی می‌پردازند.
شاهنوشی قانون ارث و تقسیم زمین‌های کشاورزی بین فرزندان را عاملی برای کوچک شدن زمین‌های کشاورزی و پایین آمدن سطح بازدهی آنها دانست و یادآور شد: در انگلستان کسی حق تخریب زمین‌های کشاورزی را ندارد و زمین‌ها به صورت مشاع در اختیار فرزند ارشد ذکور قرار می‌گیرد و منافعش بین وراث تقسیم می‌شود.
ناصر شاهنوشی - عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد - در گفت‌وگو با خبرنگار کشاورزی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اظهار کرد: بعد از انقلاب به دلیل رویکرد عدالت اجتماعی انقلاب اسلامی، تمرکز خوبی روی روستاها صورت گرفت اما نکته این‌جا بود که ارتقای جایگاه روستایی به صورت جامع دیده نشد؛ جاده، برق، آب، تلفن، گاز و ... به روستاها برده شد اما در زمینه زیرساخت‌های اقتصادی روستایی اقدامی صورت نگرفت.
وی افزود: همزمان با ایجاد امکانات رفاهی در روستاها، نظام تولید و صنایع متوسط و کوچک در روستاها ایجاد نشد؛ بنابراین تلاش‌هایی که صورت گرفت تلاش‌هایی یک بعدی بود و حلقه‌های تولید در روستاها کامل نشدند.
شاهنوشی گفت: توجه نکردن به تولید، الگوی کشت، یکپارچه‌سازی اراضی، اصلاح قنوات و ... از دلایلی بود که باعث آسیب به ساختار تولید در روستاها شد.
وی هم‌چنین خشکسالی‌های پی‌درپی را از دیگر عوامل مهاجرت‌های روستایی عنوان و اظهار کرد: خشکسالی‌های بعد از انقلاب تاثیرات نامطلوبی بر تولید محصولات داشت.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: کشاورزان در بازاررسانی محصولات با مشکل مواجه هستند و واسطه‌ها بیشترین سود را می‌برند که این امر باعث کاهش درآمد کشاورزان و بی‌رغبتی به تولیدات کشاورزی و دامپروری شده است.
وی گفت: توجه به طبقات پایین شهرها در قالب کمک به رفع محرومیت عاملی برای تجمیع روستاییان در حاشیه شهرها شد؛ به عنوان مثال جمعیت حاشیه‌نشین شهر مشهد یک میلیون و 100 هزار نفر است که همگی از روستاهای اطراف آمده‌اند. بسیاری از این افراد از امکانات موسسات خیریه استفاده می‌کنند و اقوام روستایی خود را تشویق به حضور در شهر می‌کنند که به این ترتیب روستاها از نیروهای تولید خالی می‌شوند.
شاهنوشی به اولین موج مهاجرت به تهران اشاره و خاطرنشان کرد: اولین موج مهاجرت به تهران زمانی صورت گرفت که در تهران به افراد زمین و وام دادند و روستاییان را به تهران کشاندند.
به گفته وی باز بودن فضای اجتماعی شهرها و تفاوت‌های فرهنگی آن با محیط روستاها نیز از عوامل جذب روستاییان به شهرها می‌شود.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی اظهار کرد: ورود نیروهای روستایی به شهرها و تبدیل آنها به نیروهایی فعال مشکلی ایجاد نمی‌کند بلکه نگرانی از آن جهت است که این مهاجرت‌ها باعث خالی شدن روستاها و ایجاد مشکل در تولید می‌شود.
وی یادآور شد: پیش از انقلاب 70 درصد از جمعیت 32 میلیونی کشور در روستاها زندگی می‌کردند و 30 درصد شهرنشین بودند.
شاهنوشی با اشاره به اصلاحات ارضی سال 42 و تقسیم زمین‌های مالکان بزرگ بین کشاورزان خرد، خاطرنشان کرد: اصلاحات ارضی در آن دوران یک موج مهاجرت ایجاد کرد زیرا کشاورزی دیگر در زمین‌های قطعه قطعه شده اقتصادی نبود و باعث شد کشاورزان آن زمین‌ها را رها کرده و به شهرها بروند.
به اعتقاد این کارشناس اقتصادی کشاورزی، در سال‌های اخیر نیز هدفمندی یارانه‌ها و ارائه مستقیم پول به روستاییان باعث شد تا تولیدکنندگان به مبلغ یارانه‌ها و کمترین سطح درآمد قانع و از تولید خارج شوند.
شاهنوشی ادامه داد: به جای پرداخت مستقیم یارانه باید مشوق‌هایی همچون بیمه تکمیلی، وام، تسهیلات، ایجاد صنایع تبدیلی در روستاها و ... به روستاییان تعلق گیرد.
این استاد دانشگاه با ارائه پیشنهادی درخصوص جذب دانشجویان رشته کشاورزی در دانشگاه‌ها تصریح کرد: اولویت دانشگاه‌ها در جذب دانشجویان در رشته‌های کشاورزی باید دانش‌آموزان روستایی و افرادی باشد که به امر کشاورزی می‌پردازند.
شاهنوشی قانون ارث و تقسیم زمین‌های کشاورزی بین فرزندان را عاملی برای کوچک شدن زمین‌های کشاورزی و پایین آمدن سطح بازدهی آنها دانست و یادآور شد: در انگلستان کسی حق تخریب زمین‌های کشاورزی را ندارد و زمین‌ها به صورت مشاع در اختیار فرزند ارشد ذکور قرار می‌گیرد و منافعش بین وراث تقسیم می‌شود.
نظر شما