موضوع واردات روغن پالم و جنجال استفاده از آن در  صنعت لبنیات طی دو ماه اخیر با واکنشهای مختلفی مواجه شده است. عده ای به دنبال حذف آن  از صنعت غذا و عده ای به دنبال ادامه استفاده از آن و حفظ سهم وارداتیش در صنایع غذایی هستند. در همین راستا نشریه پیام کنفدراسیون صنعت ایران گفت و گویی  تحلیلی را با ابوالحسن خلیلی دبیر اسبق انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران و عضو هیات مدیره کانون انجمنهای صنایع غذایی ایران انجام داده که حاوی نکات جالب و خواندنی است. متن کامل این گفت و گو را در ادامه می خوانید.
صنعت تولید روغن نباتی ایران در حال حاضر چه وضعیتی را داراست؟
ما بیش از دو و نیم میلیون تن ظرفیت تصفیه روغن نباتی را در کشور داریم. ماده اولیه کارخانجات تصفیه روغن نباتی روغن خام است. روغن خام ماحصل استخراج روغن از دانه های روغنی است که متاسفانه در این بخش به دلیل محدودیت‌های کشاورزی و مشکلاتی که در توسعه کشاورزی در کشور در طول این سال ها داشتیم با کمبود ماده اولیه مواجه هستیم و حداکثر کمتر از 5 درصد ماده مورد نیاز روغن خام از داخل کشور تامین می شود. با این حساب ما بیش از 95 درصد در این زمینه واردات داریم.
کشور ما روغن های خام آفتابگردان، پالم، سویا و کلزا را وارد می کند. بنابراین صنعت روغن نباتی ما حدود 95 درصد وابستگی به خارج از کشور دارد. به عنوان یکی از کالاهای اساسی در برنامه امنیت غذایی دولت همیشه موضوع واردات روغن خام مطرح بوده و خواهد بود.

آیا از تکنولوژی های جدید و مواد بهینه استفاده می شود؟
دانه‌های روغنی مرتبط است با بخش کشاورزی کشور و این مهم به دلیل محدودیت‌های منابع آبی، محدودیت‌های عدم یکپارچگی، نبود زمین‌های زراعی، نداشتن تولید و تکنولوژی تولید بذر در کشور امکان تولید دانه‌های روغنی به میزانی که نیاز داریم را هم اکنون نداریم. البته نبود الگوی مناسب توسعه بخش کشاورزی کشور همه ی این ها که خیلی پیچیده است سبب شده، ما تولید دانه‌های روغنی را در حداقل داشته باشیم. بنابراین فعلا وارد کننده دانه‌های روغنی هستیم.

آیا محصولات تولیدی از استانداردهای ملی و بین المللی لازم برخوردار است؟
مواد غذایی که در کشور تولید و یا وارد می‌شوند. تحت استاندارد اجباری هستند. روغن خام هم یکی از آن مواردی است که استانداردهای متعددی را لازم به خود را دارد. یعنی روغن‌های خام سویا، کلزا، آفتابگردان و پالم نیز استاندارد مربوط به خود را دارند. این استانداردها در کمیته تدوین استاندارد نمایندگان  مراکز تحقیقاتی مثل موسسه تحقیقاتی کشور و مدیران فنی کارخانجات روغن نباتی و  هر یک از اساتیدی که در دانشگاه در حوزه‌ی روغن فعالیت کرده باشند. این‌ها در این کمیته تدوین گرد هم جمع می‌شوند و استانداردهای ملی را بررسی می‌کنند. معمولا هم هر چند سال یکبار این استاندارد‌های ملی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند و بازنگری می‌شوند و بر اساس آمار آخرین یافته‌های داخل کشور و آخرین یافته‌های خارج از کشور استانداردهای ملی بازنگری و نوشته می‌شوند.

ترکیب واردات روغن ایران طی سال های گذشته چگونه بوده است که هم اکنون روغن پالم به عنوان معضل مطرح می شود؟
ترکیب واردات روغن خام در کشور در طول سال های گذشته مخلوطی از واردات روغن سویا، آفتابگردان و پالم بوده است. این مقدار واردات روغن با نسبت های مشخصی انجام شده است. معمولا چیزی حدود 600 تا 700 هزار تن روغن سویا، 400 الی 500 هزار تن روغن پالم و بین 100 تا 200 هزار تن روغن آفتابگردان وارد کشور می شده است. این آمار گفته شده تقریبا میانگین واردات روغن کشور بوده است.
تنها در سال 92تعادل واردات این روغن ها به هم خورد و واردات روغن پالم از مابقی روغن‌ها بیشتر شد. اما لازم می دانم در جریان این بحث آمارهای رسمی را خدمت شما اعلام کنم.
بر اساس آمارهای جهانی در سال‌های 2013 و 2014، 175 میلیون تن از 9 نوع روغن گیاهی اصلی در دنیا تولید شد. از این مقدار63 میلیون تن روغن پالم، 46 میلیون تن روغن سویا، 26 میلیون تن روغن کلزا، 15 میلیون تن روغن آفتابگردان و در نهایت 3 میلیون تن روغن زیتون و غیره تولید شده است.
مقدار واردات این روغن ها 68 میلیون تن بوده که از این مقدار 42 میلیون تن روغن پالم، 10 میلیون تن روغن سویا، 6 و نیم میلیون تن آفتابگردان و 4 میلیون تن هم روغن کلزا بوده است. مناطق عمده ی تولید روغن سویا در آمریکای شمالی و جنوبی است که بخش عمده تولید در همان محل های تولید مصرف می شود. مناطق عمده تولید روغن پالم مالزی و اندونزی است و با توجه به اینکه میزان تولید پالم بالاست اولین تجارت تولید روغن خام از آن پالم می باشد.
و اما تولید روغن پالم، از 63 میلیون تن تولید روغن پالم در دنیا، 33 و نیم میلیون تن در اندونزی تولید می شود. 20.8 میلیون تن آن در مالزی و 2.250 میلیون تن در تایلند تولید می شود.
و اما واردات پالم از 43 میلیون تن واردات، از این مقدار هند 8.650 میلیون تن، چین 6.6 میلیون تن، اتحادیه اروپا، 6.3 میلیون تن، پاکستان 2.6 میلیون تن، بنگلادش 1.3 میلیون تن، آمریکا 1.4 میلیون تن، مصر 1.2 میلیون تن، روسیه 675 هزار تن، ایران 760 هزار تن، سنگاپور 750 هزار تن و سایرکشورها نیز 12.451 میلیون تن را به خود اختصاص داده اند.
اما از نظر قیمتی هم می‌توان مقایسه‌ای میان روغن‌ها داشت چرا که برخی معتقدند ارزان بودن روغن پالم موجب واردات آن شده است.  

روغن نباتی روغن پالم


با توجه به ارایه این مستندات نسبت به پالم آیا شما این روغن را مضر می دانید؟
چربی ها اساسا به عنوان یک ماه مغذی مورد نیاز بدن هستند. الزاما از برخی ویتامین ها و اسیدهای آمینه موجود در چربی ها می بایست استفاده شود. الزاما نمی توان چربی ها را از وعده غذایی حذف کرد.
در کل دو گروه چربی حیوانی و گیاهی را داریم. در بحث چربی ها داشتن اسیدهای چرب اشباع مهم است. در میان چربی‌های گیاهی، روغن پالم اسیدهای چرب اشباع نشده بیشتری نسبت به سایر روغن‌ها دارد.
وقتی صحبت از چربی می‌کنید اینکه چه نوع روغنی را مورد استفاده قرار می‌دهید نیز مهم است. تمامی روغن‌ها مورد مصرف خود را دارند. برخی روغن‌ها برای پخت‌و‌پز و برخی برای سرخ‌کردن و غیره هستند. خصوصیت روغن سرخ‌کردنی این است که در مقابل حرارت پایداری بیشتری دارند. به هر حال در فرهنگ ما روش غلطی به نام سرخ کردن وجود دارد که متاسفانه آسیب‌های جدی را به مصرف کننده وارد می‌کند. سرخ کردن در دمای بالا اتفاق می‌افتد. این دمای بالا موجب می‌شود که برخی اسیدهای چرب شکسته شده و پیوندهای شیمیایی مضری را ایجاد کند که بسیار برای بدن مضر است. بنابراین اگر ما بتوانیم الگوی تغذیه‌ای کشور را تصحیح بکنیم. قاعدتا نیازی به سرخ کردن مواد نداریم.
به هر حال نمی‌توان فرهنگ مردم را یک شبه تغییر داد. بنابراین ما برای کمک کردن آسیب‌های سرخ کردن، روغن را در کارخانجات خود فرموله کردیم. در واقع کاری کردیم که روغن در برابر حرارت مقاومت بیشتری از خود نشان دهد. بر حسب اتفاق برای ایجاد این مقاومت از روغن پالم استفاده کردیم که مقاومت حرارتی بالاتری دارد. در حقیقت روغن سرخ کردنی ما مخلوطی از روغن آفتابگردان، سویا، پالم و کلزاست. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که روغن پالم نقش مهمی در سلامت مردم ایران تا کنون بازی کرده است.

آیا روغن پالم می توانسته در لبنیات هم استفاده شود؟
استفاده از چربی های گیاهی با همین نگاه به جای چربی های حیوانی برای تغذیه سالم تر مردم در طول 4 یا 5 سال گذشته شکل گرفته است. آن چیزی که در پروانه‌های ساخت به این شرکت‌ها داده شده استفاده از چربی‌های گیاهی به جای چربی‌های حیوانی است. البته محدودیتی هم برای نوع استفاده از چربی‌ها مشخص نکردند. قاعدتا روغنی که بهتر در فرمولاسیون لبنیات جای می‌گرفت روغن پالم بوده است. البته این جا نیز طبق نظر متخصصین تغذیه این کار انجام شده است.
بنده کاری به اظهارنظرهای رسمی ندارم، چرا که اظهارنظرهای رسمی وزارت بهداشت در طول یک ماه گذشته متعدد شده است. معمولا اینگونه اظهارنظرها با یکسری مسایل سیاسی و مطبوعاتی آمیخته شده و تصحیح آن کار دشواری به نظر می‌رسد. اما آنچه صحیح به نظر می‌رسد پروانه ساخت صادر شده بر اساس جایگزینی چربی گیاهی به جای چربی حیوانی است. کما اینکه هیچ محدودیتی برای آن متصور نشده‌اند.

شما می‌توانید علت این همه سرو صدا در مورد پالم را توجیه و یا تفسیر کنید؟
واقعیت اینجاست که ما نیازمند اصلاح تغذیه ای مردم کشورمان هستیم. آمارهای متعدد نماگرهای متعددی را برای ما تفسیر می‌کنند. متاسفانه جامعه روبه صنعتی ما روش تغذیه ای نا مناسبی را در پیش گرفته است. این روش پرخوری و چاقی را برای مردم ما به ارمغان آورده است. تمامی موارد مربوط به تغییر رویه ی تغذیه ای در کشور موجب شد تا متخصصین بهداشتی و وزارت بهداشت در طول یک سال گذشته علامت‌های لازم جهت حرکت به سمت تغییر روش تغذیه ای را به صدا در آورند. یکی از موارد مورد نظر برای تغییر رویه، میزان چربی دریافتی مردم در هر روز بود. مسوولان سعی بر اصلاح این میزان دریافت چربی داشتند. متاسفانه این آگاهی رسانی موجب شد که کلام اشتباهی از دهان وزیر محترم بهداشت بیرون بیاید. این کلام باعث شد برداشت‌های ناصوابی پیش روی مردم توسط رسانه‌ها گذاشته شود.
در حالی که منظور وزیر بهداشت فرآورده‌های لبنی بودند که از چربی‌های گیاهی استفاده می‌کنند و صد البته که متخلفی هم وجود داشته که از میزان مورد تایید بیشتر استفاده می‌کرده است. اگر مسوولان شرکت و یا شرکت‌های متقلب میزان تولید و مصرف کالای تقلبی را شرح  و علنی می‌کردند، میزان نگرانی در حد بسیار جزیی پیش می رفت.
سخنان وزیر بهداشت باعث شد تا نگرانی اجتماعی میان مردم ایجاد شود در حالی که میزان نامطلوب بودن کار تا اندازه ای نبوده که مردم یک هفته با لبنیات قهر کنند. مساله مورد مناقشه همین است. تعادل بخشی به اتفاقات غلط به همراه پروسه تولید یک ماده غذایی با ایجاد ذهنیت صحیح مردم در خصوص اصلاح الگوی تغذیه‌ای آن ها در راستای یک تعادل ایجاد نشده بودند.
من به عنوان یک متخصص و کسی که هیج درآمدی از پالم ندارد و هیچ درآمدی از روغن ندارد به شما این ذهنیت را می‌دهم که روغن پالم هیچ مشکلی ندارد. لبنیات ما مشکلی ندارد.

نظرتان درباره اظهارات برخی مسوولین مربوط به اینکه پای آمریکا در میان است چیست؟
از دهه های 60 تا 70 میلادی آمریکا نسبت به تولید روز افزون پالم احساس خطر کرد. آمریکا می دانست که این روغن روزی می تواند با تجارت سویا در دنیا مقابله کند. بنابراین مرجع‌های مختلف و مقالات مختلف ارایه می داد که این روغن برای سلامتی انسان مضر است. در حقیقت پالم و سویا در یک جنگ اقتصادی قرار گرفتند.  تا جایی که امروزه خود آمریکا نیز در زمره‌ی واردکنندگان پالم تبدیل شده است.

چرا روغن سالمی همانند کلزا در کشور تولید نمی شود؟
در سال 1380 برنامه تولید و خود اتکایی روغن در کشور در حال اجرا بود و طبق برنامه نیز پیش می رفت تا جایی که ">در سال 1385 میزان تولید دانه‌های روغنی در داخل کشور به 300 هزار تن رسیده بود. منتهی با آمدن آقای احمدی نژاد تولید این دانه‌ها متوقف شد که دانه‌های روغن کلزا نیز از جمله آن‌ها بود. هم اینک تولید دانه‌های روغنی در سال گذشته به 150 هزار تن رسیده است.
کد خبر 98980c9bb68b42f583409832128801de

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 5 =